In plaats van woensdag een keertje uitgesteld naar vrijdag met dank aan Wouter.

Redactie

Klik voor de definitie van een column
  Een column is géén nieuwsartikel. Wat is het wel? Onderstaande maakt duidelijk dat je een column moet begrijpen door niet alleen de woorden tot je te nemen, maar door te bedenken welke  boodschap de columnist - mogelijk tussen de regels door -  aan de lezers geeft. Begrijp je de boodschap? Zie je wat de schrijver bedoelt? Daar kan ieder individu wat van vinden. Als het een eigen pijnplek is, kan de lezer de aanvechting hebben om helemaal erin mee te gaan of er volledig tegenin te gaan. Het is goed dat je als lezer weet wat (de waarde en betekenis van) een column is.
  • De aard van de journalistieke vorm van columns is dat deze informatief, leerzaam. onderhoudend maar ook kritisch, humoristisch (parodie, ironisch, sarcastisch, satirisch) en prikkelend kunnen zijn binnen een maatschappelijke context.
  • Waar de columnist dat zelf nodig acht, kunnen links in de tekst staan die naar achtergrondinformatie doorverwijzen
  • Wat voor de één een leuke of rake column is, is voor een ander onzin, een belediging of niet acceptabel. Youp van 't Hek die met alles en iedereen de vloer aanveegt in zijn columns in het NRC wordt niet door iedereen gewaardeerd. Hetzelfde geldt voor Theo Holman in Het Parool en diverse andere columnisten.
  • Aan columnisten wordt door de Nederlandse rechter een grote mate van vrijheid toegekend in hun columns. Deze vrijheid kan zich ook uitstrekken tot teksten die, als ze buiten een column geschreven zouden zijn, als kwetsend of beledigend gekenmerkt worden.
Zie ook bijgaande definitie van wikipedia:  

© wikipedia


Oh wat heb ik toch altijd een bloedhekel aan mensen die bij een kritische vraag zeggen: “Omdat we dat nou eenmaal altijd zo doen.” Daar sta je dan met een mond vol tanden en een hoofd vol goeie ideeën.

Maar als het om tradities gaat in familiekringen, dan ben ik meestal fan. Niet die Hollandse gewoonte om in een kringetje blokjes kaas te laten rondgaan (hoera voor de lock down). Daar moeten we echt eens een tof alternatief voor bedenken, mensen! Ook die nieuwjaarsduik laat ik liever aan mij voorbijgaan. Dit jaar heb ik kerst met al zijn familiegebruiken ook grotendeels aan mij voorbij laten gaan. Het gemis van moeders was te groot om me te vermannen. Dat deed ik dus maar niet.

Een aantal andere gewoontes zijn zeker het delen waard! En toen ik erachter kwam dat ons Maassluizers nog nooit van knieperties gehoord hadden, moest ik wel natuurlijk. Hier komt het verhaal van de (oer?)Drenthse traditie rond oud en nieuw.

Oud en nieuw in Nederland

Nederland viert sinds 1576 Oudjaar. Tot die tijd werd er ergens tussen half december en half januari twaalf nachten midwinterfeesten gevierd. De Franse koning Charles de negende koos in 1563 de eerste dag van de Juliaanse kalender en dat werd door de Spaanse landvoogd en dus in Nederland op 16 juni 1575 overgenomen. Het ons bekende (en menigmaal verguisde) vuurwerk stamt nog uit de periode van de midwinterfeesten, toen men vuren maakte en lawaai maakten om boze geesten te verjagen. Ik wil niet stoken, maar de boel is sinds al die vuurwerkbeperkingen wel een beetje mis aan het lopen. Zou het verband houden?

The Dutch Donut

Onze Dutch Donut, zoals de Engelsen hem noemen, is wat ongewis wat betreft herkomst. Er zijn wat verhalen rondom de Spaanse belegeringen in de 80-jarige oorlog, waarbij men geen tijd had te koken en hun deeg in dezelfde ketel gooiden al waarin de olie kookte die over de vijand werd gegoten vanaf de stadsmuren. Het meest logische verhaal lijkt dat Joden die uit Portugal waren verdreven en een voorganger van de oliebol, die oliekoek, meebrachten, compleet met krent.

Knieperties en rolleties

Terug naar de knieperties en rolletjes (alhoewel ik aanneem dat ze in Drenthe rolleties zeggen). Kniepertjes zijn een noordoostelijke traditie. In Twente worden het Knieperkes genoemd, maar ’t is allemaal één pot nat. Vanaf de tiende eeuw al werden wafels gebakken, toen nog door monniken. Die hostiwafels werden in de kerken als zoenoffer of misbrood gebruikt. Kniepertjes zijn plat en symboliseert het oude jaar. Het rolletje staat voor het nieuwe jaar waar de geheimen nog ontvouwen moeten worden. Mooi hè! Die Oosterlingen zijn zo gek nog niet.

Protest om een koekie

Mooie anekdote is de ijzerkoekenoproer in 1770. Jawel, een heuse volksopstand in Coevorden over koekjes. Wat zijn we tegenwoordig dan toch makkelijk! Kunt u zich voorstellen om voor een koekje de straat op te gaan? Het verhaal: In meerdere plaatsen wilden overheden voorkomen dat hun burgers zouden worden lastiggevallen door nieuwjaarslopers. Knieperties werden namelijk meestal genuttigd met een flinke portie alcohol erbij en ze werden op grote schaal rondgedeeld. U kunt zich voorstellen dat het érg gezellig werd na genoeg koeken en drank.

© wkipedia

“Afschaffing van dat oudt en slegt gebruik, dat op Nieuwejaarsdagh lange heeft plaats gehadt, met betrekking tot het uitdelen van zoogenoemde Nieuwjaars- of ijzerkoeken aan straatlopers en soortgelijken.”

Toen in Coevorden het voorstel tot afschaffing van het uitdelen van ijzerkoeken bekend werd, ontstond grote onrust. Op Oudjaarsdag werd het stadshuis belegerd door een woedende menigte. Dat deed de heren bestuurders toegeven.

Afijn, het recept:

500 gram bloem, 250 gram boter, 250 gram basterdsuiker, 2 eieren en 10 gr kaneel. Maak van het deeg balletjes van zo’n 3 cm doorsnede en bakken maar. Af laten koelen op een bord of plank tot het kniepertje hard is.

En zo kwam het dat uw columniste op een grijze donderdag aan ’t bakken was bij opa en oma aan de eettafel. We hebben er in ongeveer 2 uur 120 stuks gebakken, zegge twee porties deeg.

Mocht u denken: laat die oliebollen dit jaar maar zitten (die haal ik wel), dan heeft u bij deze ook de QR-code (ik doe mee met de trend) naar een vers kniepertjesbakding mét sierrandje voor de perfectionisten onder ons.

Rest mij niets anders dan u een mooi(er) 2022 toe te wensen. Voorzichtig met al die oliebollen en kniepertjes; je moet ze er in januari weer allemaal af-sporten!

PS Mocht u nu denken, wát knap dat die meid dat allemaal maar weet, dan moet ik u teleurstellen. Ik heb het internet afgespeurd naar alle info en mijn licht bij de familie opgestoken. Hoera voor de hulplijnen dus dit keer!

 


Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗

◄ klik voor Publicatieschema columnisten

voorliggende column is tot nu toe gelezen door: 295 lezers

Hoofd Redactie

Hoofd Redactie

Hoofdredactie van Maassluis.Nu | Verzorgt berichtgeving die niet onder een specifiek redactieteam valt