MAASSLUIS | Een moment van overpeinzing aan het eind van het jaar. Met dank aan Bea Scheurwater.

Kerst is voorbij, er wordt al flink op los geknald. Er is genoeg veranderd tijdens mijn leven betreffende tradities en de viering van Kerst.

Bijna 50 jaar geleden woonde ik in een (toen nog) rooms dorp. Met kerstmis ging het gehele dorp naar de nachtmis. Voordat ik met de kinderen er naar toe ging, dekte ik eerst de tafel want na de kerk gingen we aan tafel, chocomelk, kerstbrood en dan naar bed. Kadootjes waren er met Sinterklaas geweest. Kerst was familiedag ook, familiediner, de huiskamer werd ervoor verbouwd, klapstoelen gehuurd en een behangtafel. Jaja, lekker lang, daardoor konden we allemaal aan zitten, mijn ouders, broer (met vriendin) de kinderen en ik en later ook aanhang van de kinderen nog later zelfs kleinkinderen.

Lekker eten en drinken hoort bij het vieren van iets vreugdevols, Kerst bv, en trouwens: eten, drinken bij een blijde gebeurtenis is al eeuwen oud, want de Germanen vierden zo de zonnewende, terugkeer van het licht, van de zon en zo zekerheid op voedsel.

Tegenwoordig is het voor velen alleen eten, drinken en vrij van werk. Mettertijd ging men buiten de deur eten, met hele familie, het werd luxer. Je zou dus kunnen zeggen de cirkel is weer rond. Toch is veel blijdschap weg geëbd naar mijn gevoel. En niet alleen met Kerst.

Als je naar oude filmpjes kijkt over Nederland, dan zie je duidelijk de verschillen in gewoonten per regio. Tja, Nederland, de 7 verenigde provinciën. Bijvoorbeeld St. Maarten, de heilige die zijn mantel in 2 sneed om een arme bedelaar wat warmte te geven werd vooral gevierd in Noord Holland, Utrecht, enfin boven de rivieren. Kinderen maakten zelf lantaarntjes om ’s avonds mee door de stad in optocht te lopen, te zingen en om lekkers op te halen. Hoor er al jaren niets meer over en het wordt denk ik ook niet meer gevierd.

Beneden de rivieren liepen kinderen op 6 januari verkleed als de Drie Koningen in optocht door de stad met lantaarntjes om lekkers op te halen.

Wist u trouwens waar de traditie van de nachtmis vandaan komt? U weet vast al dat om het Christendom ingang te doen vinden heidense gebruiken met een christelijk sausje werden overgoten. Men had ook een echt Christelijke traditie nodig, De geboorte en geboorteplaats ven Jezus werd door sterren aangegeven, dus ’s nachts. Dat is de verklaring voor nachtmis heb ik gelezen. Maar goed er zullen wellicht andere verklaringen de ronde doen.

Nu is mijn favoriete monnik altijd Francis van Assisi geweest. Hij probeerde net als Jezus nederig te leven en anderen te helpen waar hij kon. Hij hield van dieren en dieren voelen dat, hebben volgens mij ook meer mensenkennis dan veel mensen, vandaar dat de legende ontstaan is – denk ik – dat hij met dieren sprak.

Wist u dat hij de “uitvinder” was van de (levende) kerststal? Eenvoudige mensen konden in de 13e eeuw niet lezen en schrijven. De kerk beschouwde zich als intermediair tussen Onze Lieve Heer en de sterveling. Alles in het Latijn. Franciscus preekte in de landstaal en om alles extra aanschouwelijk te maken kwam hij met de levende kerststal! Een voerbak met hooi in een grot, paar schapen en een os en een ezel.

En dat wordt al 800 jaar zo gedaan in Assisi. (Was onlangs programma op tv over). Zo hebben wij dus al eeuwen de traditie van de kerststal met de os en de ezel. De laatste 2 stonden niet in de bijbel en Franciscus gebruikte een grot, trouwens dat werd in vervlogen tijden vaak als stal/schuilplaats gebruikt.

En ja dat knallen, stamt ook uit de tijd van de heidenen, boze geesten verjagen. Kerst en Oud en Nieuw zijn vaste dagen geworden in onze cultuur.

De kerstboom is er later aan toegevoegd. En nog veel later de kerstman.

met dank aan historiek.net kan ik ook deze kennis met u delen

Uit bronnen blijkt dat kerstbomen al in de late middeleeuwen, vanaf de vijftiende eeuw, in gebruik waren tijdens christelijke winterfeesten. Dit gebeurde in Oost-Europa, de Duitse gebieden en Scandinavië. Vooral in de Duitse landen was het gebruik van kerstbomen behoorlijk wijdverspreid. De bomen die men gebruikte waren toen al flink versierd.

In de zestiende en zeventiende eeuw begonnen de rijkere Duitsers ook een boom in hun huis te plaatsen.

Binnen de zondagsscholen ontstond het gebruik om rond Kerst een boom neer te zetten in Nederland. Zo raakte de kerstboomtraditie ook bekend onder de ‘gewone Nederlanders’. Eerder al bestond er met name onder vrijzinnig protestanten in ons land de gewoonte om een kerstboom in huis neer te zetten.

Vooral in de negentiende eeuw waarschuwde de Rooms-Katholieke Kerk regelmatig tegen de heidense gebruiken rond kerst. Niet eerder dan in 1982 stonden er voor het eerst kerstbomen in het Vaticaan in Rome.

De rubriek ‘Ingezonden’ leent zich voor het delen van de eigen mening, idee of observatie dan wel zorgpunt. Of onze redactie het eens is met het gestelde is niet relevant. De schrijvende lezer wil mede-inwoners bereiken om wellicht zo gelijkgestemden te vinden. Wij staan qua plaatsing neutraal tegenover de inhoud van ingezonden stukken. De onderwerpen die relevant geacht worden, krijgen een plaats in onze rubriek Ingezonden. Wij behouden het recht stukken te weigeren. [Zelden zullen wij weigeren tenzij de inhoud aanstootgevend is volgens ons klankbordteam. ] Zie onze pagina: kopy

Redactie

Schrijvende Lezer

Schrijvende Lezer

Een Lezer van Maassluis.Nu (M/V) | Stuurt stukken in om zorgen of ideeën te delen met alle Sluizers |
Inhoud is voor rekening van de opsteller | De redactie onthoudt zich van censuur op de inhoud

1 Reactie

  1. 31 december 2024 at 17:29

    Hallo Bea

    Mooi verhaal ook in historisch opzicht. Hoeveel Maassluizers zouden dat weten. Alleen sommigen van boven de 65. Het
    het onderwijs is een stiefkindje geworden.
    In de kwestie van loods M zit weinig beweging. Houen zo.
    Ik blijf vanvond met Bep in mijn eigen flatje. Ben strontverkouden en heb geen stem meer. Volgende week weer een splinternieuw jaar.

    Nico