Vanaf 1 januari 2023 kopen de MVS gemeenten hun jeugdhulp in via Mevis een consortium jeugdhulp dat al vanaf de start flink onder vuur ligt. De media zitten er boven op. Hoewel het plan om jeugdhulp binnen de MVS gemeenten gezamenlijk te gaan inkopen raadsbreed werd gedragen werden de vroege problemen al in de raadscommissie behandeld. De ouders lieten zich tijdens de commissie jeugdhulp horen met een aangrijpend verhaal dat bij alle aanwezigen keihard binnenkwam. Dat jeugdhulp in de MVS gemeenten nu al grote en zorgelijke knelpunten kent is duidelijk. De vraag is worden de zorgen minder en de knelpunten opgelost. Ik denk van niet.

Onlangs was ik te gast bij de verdediging van het proefschrift van Sharon Stellaard. De afgelopen week las ik haar proefschrift “Boemerangbeleid” een aanrader voor ieder (steun)raadslid. De trigger voor mij zat in een door Stellaard besproken rapport van de commissie Mik. In dat rapport las Stellaard bijna exact dezelfde knelpunten terug die nu nog steeds worden gebruikt in vergaderingen met jeugdzorginstellingen en gemeenten.

Toen maakte men zich zorgen over kinderen met problemen die terecht kwamen in een instelling waar er plek was, in plaats van in de meest geschikte voorziening. Ook maakte men zich toen druk over niet passende ambulante hulp aan kinderen.

Het is op zijn minst pijnlijk te noemen dat vanaf 1976 ongeveer iedere 10 jaar is hervormd terwijl de problemen hetzelfde zijn gebleven en niet zijn opgelost. Stellaard kwam tot haar onderzoek omdat zij zich begon af te vragen hoe het kon dat telkens dezelfde knelpunten opspelen. Je kunt immers pas begrijpen hoe iets komt als je weet waar het uit voortkomt. 

Als je kijkt naar de gebeurtenissen uit de drie opvolgende jeugdzorgwetten 

  • Wet op de jeugdhulpverlening (1989)
  • De Wet op de Jeugdzorg (2005)
  • De jeugdwet (2015)

dan zie je dat de jeugdhulp in 1989 van rijk naar provincie werd gedelegeerd om een einde te maken aan de versnippering van het jeugdhulp aanbod. De Wet op de Jeugdzorg in 2005 moest het aanbod van jeugdzorg beter laten aansluiten op de behoefte van jongeren. In 2015, met de Jeugdwet, kregen de gemeenten de verantwoordelijkheid. Opnieuw was het de bedoeling dat de jeugdzorg goedkoper, eenvoudiger en efficiënter zou worden. En net als bij de andere systeemwijzigingen werden ook deze keer de doelen niet behaald.

Alle door Stellaard onderzochte beleidsdocumenten hebben een ding gemeen.

Bij iedere systeemwijziging werd ingezet op: ‘hulpverlening die zo kort mogelijk duurt, zo licht mogelijk is, zo nabij mogelijk is en zo tijdig mogelijk ingezet wordt. Kort gezegd een samenhangend aanbod van jeugdhulpverlening van goede kwaliteit en afgestemd op de behoefte’.

Die beleidsmakers van toen reageerden hiermee op problemen die niet veel anders waren dan nu: vraag en aanbod van de jeugdzorg sloten niet goed op elkaar aan. Te veel kinderen deden er een beroep op, waardoor de kosten de pan uit rezen. Het moest dus effectiever, samenhangender en het zou daardoor vanzelf goedkoper worden, was telkens de aanname. Stellaard laat in haar onderzoek zien dat het hervormingsbeleid wat de overheid vervolgens maakte, vooral reageerde op de onbedoelde gevolgen van voorgaand hervormingsbeleid. 

Om kort te gaan legt Stellaard in haar boek helder uit dat systeemwijzigingen in de jeugdhulp geen effect hebben. Hierop voortbordurend is mijn conclusie dat slechts het wijzigen van een inkoopsysteem de jeugdhulp in de MVS regio niet beter en effectiever zal gaan maken. Jeugdhulp inkopen via een consortium is feitelijk niet meer dan gevolg geven aan de gedachte dat hoe meer producten je binnen dit consortium in de winkel hebt hoe beter men kan inspelen op wat ouders en gezinnen echt nodig hebben en men hierdoor efficiënter kan werken. Helaas vergeten we dat consortia afhankelijkheid van partijen veroorzaakt en daarmee ook het belang van het behoud de cliënten, de werknemers en ook soms de banken, waar ze hypotheken hebben lopen. Hoe groter het consortsium, hoe minder snel je er van af kunt komen.’
Tot slot beperkt een consortium ook de keuzevrijheid van de zorgvragers en dat is in strijd met de wet. 

Desiree van Doremalen 


Schrijvende Lezer

Schrijvende Lezer

Een Lezer van Maassluis.Nu (M/V) | Stuurt stukken in om zorgen of ideeën te delen met alle Sluizers |
Inhoud is voor rekening van de opsteller | De redactie onthoudt zich van censuur op de inhoud