Maassluis: Politieke zorgen om opzet jeugdhulp

---

MAASSLUIS

Raadsleden, wethouders en ambtenaren: Pas op voor een ’toeslagenaffaire’ in het sociaal domein!

Op donderdag 23 februari 2023 kopte de Waterweg katern van het AD: 

Volop zorgen om nieuwe opzet van jeugdhulp

Een dag later kopte dezelfde krant:

Politieke zorgen om opzet  jeugdhulp

---

Ik wil onderstaand de rol van de gemeenteraadsleden nader uitlichten.

De manier waarop raadsleden, wethouders en ambtenaren omgaan met met de zorg voor hun kwetsbare burgers en meer specifiek de rechtsbescherming in het sociale domein is ronduit beschamend. In de meeste gevallen geven zij de financiële belangen van de eigen gemeentelijke organisatie voorrang boven de belangen van kwetsbare burgers.

Het AD schreef dat ouders van kwetsbare kinderen een brief hadden ontvangen waarin stond dat de zorg voor hun kinderen zou stoppen omdat de zorgaanbieder van deze kinderen geen contract meer bij Mevis kreeg.

█ Een dag later stelden raadsleden in het AD dat de kinderen centraal moesten staan. Maar hoe zet je nu kinderen centraal en hun belangen voorop? In elk geval niet door zorg te stoppen zonder passend alternatief.

Al in 2011 toen Bureau Jeugdzorg nog verantwoordelijk was voor de jeugdhulp in het vrijwillige en gedwongen kader bepaalde de CRVB, dat indien wachtlijsten passende hulp aan een kind in de weg stonden er in het belang van het kind door middel van een onafhankelijk onderzoek gezocht moest worden naar passende overbruggingszorg.  

█ Artikel 2.3 Jeugdwet verplicht het college te onderzoeken of sprake is van een noodzaak tot het treffen van een voorziening op het gebied van jeugdhulp. Tot op heden is voor de kinderen van wie de zorg nu abrupt stop een onderzoek conform artikel 2.3 jeugdwet niet uitgevoerd. Ook voor de kinderen die tot 30 juni zorgcontinuïteit hebben en voor kinderen op wachtlijsten is dit onderzoek nog niet uitgevoerd.

De CRVB heeft een stappenplan voor dit onderzoek ontworpen. Rechtbanken en ook CRVB passen dit stappenplan toe bij de beoordeling van (hoger) beroepen tegen besluiten als bedoeld in artikel 2.3 Jeugdwet.

Kort gezegd als dit onderzoek niet of niet adequaat volgens het stappenplan van de CRVB is uitgevoerd, verliest het college ieder beroepszaak bij de rechtbank. Artikel 3 van het kinderrechten verdrag stelt eveneens dat het belang van kinderen gediend is met deskundig onderzoek. In dezelfde lijn liggen ook artikel 23 en 24 van dit verdrag. Artikel 19 van het kinderrechtenverdrag gaat over kindermishandeling. Het lijkt mij evident dat gemeenten die op onjuiste gronden zonder gevalideerd onderzoek noodzakelijke zorg aan kinderen stopzetten schadeplichtig worden als hierdoor aantoonbaar meer schade bij de kinderen ontstaat. 

Het belang van de kinderen en daarmee ook hun rechten worden in het MVS model jeugdhulp tot nog toe duidelijk niet gediend. Maar het wordt nog erger. 

█ Ook uit de verordening jeugdhulp 2023 van de gemeenten Maassluis Vlaardingen en Schiedam blijkt in elk geval dat de juridische relatie en de vertrouwensrelatie met de burger niet goed is geborgd. Er is niets geleerd van de toeslagenaffaire. 

De MVS gemeenten zetten met goedkeuring van hun gemeenteraden vol in op beschikkingsarm werken met als doel hun administratieve werkdruk te verminderen. Daarom is in de verordening jeugdhulp opgenomen dat de kwetsbare burger na een aanvraag voor jeugdhulp slechts op eigen verzoek een voor bezwaar en beroep vatbare beslissing krijgt.

█ Kennelijk hadden beleidsambtenaren en raadsleden geen weet van een uitspraak van de meervoudige kamer van de rechtbank Rotterdam waarin duidelijk wordt gemaakt dat kinderen of ouders die jeugdhulp aanvragen te allen tijde recht hebben op een voor bezwaar en beroep vatbare beslissing. 

Een constructie waarbij kinderen en ouders rechten worden ontnomen is niet alleen zeer verontrustend het is ook in strijd met de Algemene wet bestuursrecht en de beginselen van algemeen behoorlijk bestuur.

Het past ook niet bij een responsieve overheid; door te stellen dat kinderen en ouders slechts op eigen verzoek een voor bezwaar en beroep vatbare beslissing krijgen, bouwen deze gemeenten een extra hindernis om voor laagdrempelige rechtsbescherming in aanmerking te komen. En juist in het jeugddomein blijken de kinderen en ouders om wie het gaat lang niet zo zelf redzaam als men doorgaans zou mogen verwachten.

Het merendeel van de raadsleden stemde in met de inkoop van jeugdhulp via een consortium om dat zij meende dat de jeugdhulp beter en goedkoper zou worden. Zij gingen daarmee in elk geval voorbij aan gemeenten waar grote financiële verliezen werden geleden omdat zij jeugdhulp via een consortium inkochten. In december 2022 stemde raadsleden in de MVS gemeenten vrijwel unaniem in met een verordening die de rechten van kwetsbare kinderen en ouders in het sociale domein ernstig beperkt. 

Hiermee laten raadsleden zien de belangen van de organisatie voorrang hebben op de belangen van kinderen en hun ouders. Daarmee staan zij ook toe dat de belangen van kinderen niet meer centraal gezet kunnen worden.

█ Kennelijk snappen deze raadsleden niet dat zij hierdoor niet alleen hun legitimiteit verliezen. Maar nog het meest verliezen raadsleden door deze handelwijze de burgers aan wie zij hun bestaansrecht ontlenen uit het oog. Er is niets geleerd van de toeslagenaffaire.

Het zou deze raadsleden sieren als zij de zorgen van ouders serieus nemen en alles op alles zetten om met spoed te zorgen dat de kinderen de zorg krijgen waarop zij recht hebben. In het verlengde daarvan is het noodzakelijk om de verordening jeugdhulp 2023 aan te passen of van tafel te vegen.

Alleen als hieraan wordt voldaan wordt de rechtsbescherming van hun burgers goed geborgd. Dat bewust wegkijken en het niet erkennen van onjuiste keuzes onherroepelijk leiden tot een groot systeem falen hebben we kunnen zien in de toeslagenaffaire en recenter bij de uitkomsten van parlementaire enquête over de gaswinning in Groningen.

Desiree van Doremalen

---