Column(142): Foute woorden

Ik merk dat ik er een beetje moe van word. Een beetje heel erg moe.

De lijst met foute woorden stijgt snel. Allerlei woorden worden in de ban gedaan en niet omdat ze niet meer populair zijn of omdat ze ouderwets zijn, nee, we “mogen” ze opeens niet meer gebruiken omdat ze discriminerend zijn. Woorden waarbij ik nog nooit aan iets anders heb gedacht dan dat ene item zijn opeens discriminerend, kwetsend voor anderen.

Nou ben ik wel de allerlaatste die kwetsend wil zijn en op mijn vierenvijftigste ook nog best wel flexibel al zeg ik het zelf maar hier word ik toch wel een beetje moe van. Niet alleen moe maar ook een beetje dwars. Soms kan je ook gewoon overdrijven. Ik vraag me ook weleens af hoe ze daar in andere landen mee omgaan, zouden ze daar ook allerlei woorden uit hun “Dikke van Dale” wegstrepen omdat ze opeens discriminerend zijn of hebben zij geen woorden in hun taal die als discriminerend gezien zouden worden?

In 2020 deed de Hema het woord “moorkop” in de ban, een gebakje waar ik werkelijk waar nog nooit iets anders achter heb gezocht dan dat gebakje.

De “negerzoenen” van Buys mogen ook niet meer, ze heten tegenwoordig simpelweg “zoenen”. Het N- woord mag je trouwens zo wie zo niet meer gebruiken, mensen vinden het politiek incorrect en dat is belangrijk, dat we politiek correct blijven.

Het gaat zelfs zover dat het Nationaal Museum van Wereldculturen een “Woordenadvieslijst” heeft opgesteld, “Words Matter”! Daar staan allerlei woorden op waarvan men vindt dat we er terughoudend mee om moeten gaan. Deze woorden zijn door dit museum bestempeld als woorden die de gevoeligheid uitleggen. Het is dan de bedoeling dat u zelf de keuze maakt of u dit woord nog wenst te gebruiken of niet.

Enkele voorbeelden zijn:

# De Derde Wereld; hiervan zegt men dat het de voorkeur heeft om een land zo specifiek mogelijk te benoemen. Er is geen verklaring voor het niet meer gebruiken van de term “De derde Wereld”.

# Blank; hiervan zegt men dat de term wit steeds vaker gebruikt wordt door activisten en wetenschappers. Wat er nou precies mis is met het woord “blank ”wordt er niet bij vermeld.

Het museum heeft zelf een heleboel termen uit de eigen collectie vervangen voor andere woorden en andere sectoren hebben hun voorbeeld gevolgd.

Voor mij lijkt het een beetje alsof je bezig bent om de geschiedenis te herschrijven en dat lijkt me nooit goed. De geschiedenis is onze geschiedenis en zoals in ieder land zijn daar mooie dingen gebeurd en lelijke dingen gebeurd. Dingen waar we trots op mogen zijn en dingen waar we ons voor moeten schamen maar het blijft onze geschiedenis die er mag en moet zijn.

Je kunt, wat mij betreft, deze geschiedenis niet weggummen door een paar woorden te vervangen die, wederom wat mij betreft, niet eens een weergave zijn van racisme.

Ik was onlangs met mijn dochter bij een juwelier, zij wilde graag een schakelarmband kopen. Terwijl we op onze hurken zaten voor een vitrine vroeg ik haar of ze daar dan een slavenarmband bij wilde zoals dat vroeger een populaire combinatie was. Mijn dochter stond geschrokken op en wierp een blik op de verkoopster. “Wat zeg je nu mama? Dat kan je toch niet zeggen?” Terwijl ik overeind kwam vroeg ik haar wat ze bedoelde want ik was me van geen kwaad bewust. Terwijl ik de winkel uitgetrokken werd werd mij duidelijk gemaakt dat dit woord in deze tijd absoluut niet meer kan. In gedachten vroeg ik me af of het nog zin had om haar duidelijk te maken dat ik er niks mee bedoelde maar dat deze armband gewoon zo heet en “in mijn tijd” iedereen graag zo`n armband wilde hebben. Dan was er zeker geen negatieve “kijk” op de naam van deze armband.

Ieder land heeft zijn of haar geschiedenis waar zaken hebben plaatsgevonden die niet mooi waren en waar een mens zich voor moet schamen. Toch blijft dit onderdeel van de geschiedenis. Woorden kunnen ons juist bewust maken van deze geschiedenis of, soms zijn woorden gewoon woorden en moeten we daar ook niet steeds iets achter zoeken.