Column(420): Willem-Alexander en de negerinnen

Lokaal dieptepunt is de krampachtige beweging die Museum Maassluis maakt deze week. Twee schilderijen met zwarte vrouwen zijn niet langer te zien op een expositie van de nog altijd populaire kunstenares Jeanne Bieruma Oosting (1898-1994). Het Museum heeft de werken ‘uit eigen beweging’ verwijderd naar aanleiding van een signaal van de Westlandse dichter-schrijver Joop Alleblas over de bijschriften bij de kunstwerken.

Dat museum toont oud werk van een dame die dat meer dan 50 jaar geleden de titel gaf ‘Negerinnen’. Als man met afwezigheid van kleur ontsnapt mij dan het F-woord, omdat het N-woord in context niet mag. Dat museum staat in Maassluis. Maassluis loopt traditiegetrouw 50 jaar achter op de rest van de wereld…

Wat betekent dat in perspectief bekeken?

Het begon met Charley Hebdo, Kick-out Zwarte Piet, het ter discussie stellen van het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen en Black Lives Matter. De wereld werd wakker geschud. Het besef was daar:  we mogen geen karikaturen of stereotypen toepassen, we mogen geen historische figuren eren die achteraf bekeken niet zo zuiver op de graat blijken.

Het bloed der wrake kruipt waar het niet kan gaan. Sindsdien legt men steeds meer onder de loep en treft maatregelen om zaken uit te bannen, te cancelen.

Bij de restauratie in 2011 gingen er in Hoorn stemmen op onder meer bij het Comité Nederlandse Ereschulden om het beeld van J.P. Coen niet meer terug te plaatsen. Dat is gelukkig niet gebeurd, wel werd er een nieuwe tekst op de sokkel van het beeld geplaatst die Coen eert vanwege de kolonisatie van Nederlands Oost-Indië, maar ook vertelt over de wandaden op de Banda-eilanden.

Laten we het eens breder bekijken.

In 2018 veranderde de uitgever van het bordspel “Kolonisten van Catan” de naam naar ‘Catan’ vanwege de beladen term naar ‘Kolonisten’.

Deze week kwam een Duitse uitgeverij met het statement dat zij stopt met uitgeven van de boekenreeks Winnetou: “De boeken moesten worden bekeken vanuit het perspectief van de historische realiteit, waartegen ze een ‘geromantiseerd beeld met veel clichés’ vertoonden. In de verklaring voegde de uitgever eraan toe: “Het was nooit onze bedoeling om met deze titels de gevoelens van anderen te kwetsen. Onze redacteuren houden zich intensief bezig met onderwerpen als diversiteit en culturele toe-eigening.”

Laten we het dan nog breder en zeker principieel consequent bekijken.

Het moge duidelijk zijn dat de Bijbel vol staat met stereotypen (good guy Jezus, reuzendoder David en veel meer) en het zijn allemaal geromantiseerde verhalen. Ik pleit er dan ook voor om de lijn door te zetten en de Bijbel te verbieden in zijn huidige vorm. Laat het Bijbelgenootschap het boek terugbrengen tot de tekst van de Tien Geboden. Daar kan iedereen mee uit de voeten zonder zich gekwetst te voelen.

We moeten het verleden kennelijk naar het heden halen en consequent foute zaken cancelen, toch?

De Nederlandse geschiedenisboekjes romantiseren de rol van Willem I van Oranje. Ze maakten hem tot een stereotype van een held. Ook zijn nageslacht werd in een veel te rooskleurig daglicht geplaatst over hun rol bij de onsmakelijke verwikkelingen rond de dood van de Gebroeders Johan en Cornelis de Witt. Uit politiek-historisch onderzoek is gebleken dat prins Willem III van Oranje de publicatie van pamfletten uitlokte, waarin geageerd werd tegen de gebroeders De Witt. Het kortzichtige volk sloeg vervolgens toe. Een maand daarvoor had Johan nog een aanslag overleefd die gepleegd was door de gebroeders Van der Graef. What’s in an name …   Ik maak mij nog regelmatig kwaad over de beestachtige wijze waarop de De Witt’s zijn vermoord.

We kennen de verhalen over de andere Oranjes in de eeuwen daarna. Wie de onrechtmatigheid wil weten van de claim dat het één bloedlijn is leze dit interessante artikel. Dat artikel laat zien dat het Huis van Oranje qua directe legitieme bloedlijn al meerdere keren is uitgestorven. We hebben dus een sterk geromantiseerd verhaal vol clichés en stereotypen gebruikt om Wim-Lex tot staatshoofd te benoemen.

De Koning is staatshoofd en vormt samen met de ministers de regering. De Grondwet bepaalt ook dat de Koning onschendbaar is en dat de ministers verantwoordelijk zijn. Dat betekent dat de ministers verantwoording afleggen aan het parlement over het beleid van de regering. Hoewel hij wetten mede ondertekent en voorzitter is van de Raad van State is zijn koningschap een louter ceremoniële en symbolische functie die jaarlijks heel veel geld kost.

Het wordt tijd dat het kabinet Rutte IV een einde maakt aan het koningshuis. We leven immers in een tijd waarin alles wat geromantiseerd is, wordt ontmanteld. Als dat achter de rug is, kunnen we wel weer een geromantiseerd verhaal maken van de wijze waarop Mark dat heeft gedaan. Dat wordt een bestseller, zweer ik je… met de hand op de Bijbel … tenzij die al eerder is afgeschaft.

We moeten tenslotte wel consequent blijven.

PS

Als toekomstige geschiedschrijvers vertellen over hoe mijn column de aanzet was tot de val van de Oranjes, vrees ik dat de rol van columnisten ook zal blijken te zijn geromantiseerd. Columnisten zullen dan waarschijnlijk ook worden uitgebannen. Tot die tijd: geniet van mijn schrijfsels en blijf vooral je verbazen over de merkwaardige ‘cancel’ strapatsen die plaatsvinden.

Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]