Column(56): Gemoederen laten oplopen of sussen

---

GEMOEDEREN LATEN OPLOPEN OF SUSSEN – OP NAAR DE TOP?

Dat er grote maatschappelijke vraagstukken het hoofd worden geboden, waait met een stevige wind door medialand. Wat het belangrijkste is, laat zich echter niet zomaar raden. Alhoewel, Glasgow is in ieder geval het actuele centrum voor de klimaattop. Want, van 1 tot en met 12 november proberen de 26 deelnemende landen de afspraken uit het akkoord van Parijs verder uit te werken. Er vallen heel wat gemoederen te sussen.

Niet voor niets zijn klimaatactivisten per trein gearriveerd met de slogan ‘Geen woorden maar daden!’ Rijnmonders klinkt dat als voetbalmuziek in de oren. Maar nu gaat het om de bal die niet kan rollen, Moeder Aarde. Weer terug naar de mediawind koppen de kranten in Nederland onder andere: ‘Gemeenten zijn toeslagenchaos beu’ en ‘Gebrek aan motivatie, vermogen tot samenwerken en depressies bij middelbare scholieren baren zorgen’. Het is slechts een greep uit thema’s die de gemoederen behoorlijk bezighouden. Onze gevoelens worden namelijk behoorlijk op de proef gesteld, met inhoud die vaak diep ingrijpt in ons sociale leven.

Over bovenstaande voorbeelden vraag ik mij af waarom het zo lastig is de gemoederen tot bedaren te krijgen. Volg maar een praatprogramma op de televisie of een politiek debat, het zijn onderwerpen die de revue veelvuldig passeren. Er is zit altijd wel spanning tussen het gemoedelijke gesprek en oplopende gemoederen wanneer het gaat om klimaat, de toeslagenaffaire of onderwijs. Dat is geen punt, wanneer het gezamenlijk gemoed uiteindelijk tot een moedige koers leidt.

Je zou zeggen:

• ’wanneer je toch maatregelen neemt om de ongewenste klimaatverandering te temperen’,
• ‘wanneer de overheid zorgt dat de toeslagenaffaire niet langer in het moeras van regelgeving blijft hangen, om eenvoud in menselijke relaties aan de basis van oplossingen te krijgen’
• ‘wanneer je zodanig prioriteit geeft aan scholieren dat zij iedere dag graag naar school gaan’

Dán zouden de gemoederen toch getemperd moeten kunnen worden. Helaas zijn we, op veel gebieden, in omstandigheden terechtgekomen dat gemoederen oplopen maar niet worden gesust. Dat gemoederen (= veel mensen praten erover) een bel doen rinkelen is op zich goed. Maar, er gaat iets mis als er over gemoederen ook in de Van Dale gedefinieerd zou gaan worden: ‘de mobiele telefoon maakt dan geluid, doordat ook de sociaal media haar meningsdeuntje fluit’. Zo gek is het nog net niet!

Alhoewel de geschiedenis zo haar ingrijpende negatieve gebeurtenissen met bijbehorende verhalen kent, pakken mensen met veel veerkracht de draad meestal wel weer op. De boel is dan enigszins gesust. Dat zit hem in ieder geval in het waarderen van het kleine dat groot is. Namelijk het besef van de betekenis van de menselijke relatie én alstublieft liever voorkomen dan genezen. Ik denk dan aan thuis met elkaar gemotiveerd zijn om afval te beperken en onderlinge wrijving beslechten in het goede gesprek.

Laat ik het voorbeelden noemen van een gewenste bestuurscultuur. Maar ik denk ook aan een docent waarvan je weet dat die je oprecht welkom heet en die om jongeren geeft. Echter, deze veerkracht is niet zomaar gemeengoed. Kenmerkend blijft dat mensen elkaar (helaas ook onbewust) het nodige aandoen. We hoeven niet diep na te denken voor onderwerpen die de gemoederen al sinds mensheugenis flink in beweging brengen. Dat achterwege latend, lijkt er in deze fase van onze beschaving wat aan de hand omdat we het debat, over de genoemde voorbeelden, maar niet gesust krijgen.

Het lijkt te simpel gedacht dat er voor het omgaan met onderwerpen die (wereldwijd) tot ontwrichtingen leiden, altijd een verband moet worden gezocht tussen het individuele en het maatschappelijk organisatorische. Maar, daar zit ‘m nu juist de kneep dat dat zelden gebeurt! Hoe zou dat eruit kunnen zien wanneer we in de geest van de voorbeelden blijven? Ik denk, maar ik gelukkig niet alleen, dan ‘het is een kwestie van klein doen en groot denken!’. Want, iedere vernieuwing begint toch klein en wordt groot als het idee inderdaad vernieuwend blijkt. En als een overheid, met groot enthousiasme en niet dwalend in het eigen debatten, een maatregel treft die navolging krijgt van de goegemeente, dan moet dat toch oeverloze politieke fricties en oplopende gemoederen sussen? Het is blijven zoeken naar de eenvoud in een complexe realiteit. Daarbij wetend … dat het geniale niet voor het oprapen ligt!

Om zowel voor het individuele denkwerk als voor het grote denkwerk de gemoederen positief in beweging te brengen, is het nuttig de weg naar Glasgow niet alleen in het teken van klimaat te zien.

Ik zou het willen zien als een grootschalig gebeuren rondom elkaar onderwijzen voor doorbraken in de wereldse bestuurscultuur.

Niet voor niets moet de top gezien worden in het verlengde van het ontstaan van de Club van Rome.  Zij werd in 1968 opgericht, om bezorgdheid over de toekomst van de wereld voor het voetlicht te brengen. En laat er nu door haar eind 2018 een klimaatnoodplan aan het Europees Parlement te zijn aangeboden, met actiepunten.

Aan de doelstellingen zien we dat het tijd is voor een pas op de plaats en voor mijn eerder genoemde ‘besef van de betekenis van de menselijke relatie’ dat nu in de hoogtijdagen moet zijn, over:

• het onderzoeken van de samenhang van de problemen (bevolkingsgroei, voedselproductie, industrialisatie, uitputting natuurlijke hulpbronnen, vervuiling);
• de wereld wijzen op de ernst van de problemen;
• regeringen en politici stimuleren tot gecoördineerde maatregelen.

De Club van Rome heeft weliswaar geen formele macht, maar duidelijk is dat het omgaan met gemoederen de laatste tijd niet is ontkomen aan de extra lading om menselijke relaties te kunnen ontdoen van een onderling schofferen. Het is menens met dat ‘bezoekje’ aan Schotland. Het zou toasten moeten worden met de klimaatactivisten, zodat die hun reiskosten kunnen gaan zien als de best beloonde investering ooit. Hoe zou het zijn medio november? Ik hoop op wereldwijde media met een goed gemoed?

---

Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]