Antwoorden B&W over de Monstersche Sluis

Op 26 mei 2016 heeft B&W vragen op grond van artikel 51 RvO ontvangen met betrekking tot het niet verlenen van een machtiging voor de Stichting Monstersche Sluis. In onderstaande brief, na een inleiding, worden de gestelde vragen beantwoord in de volgorde zoals ze zijn gesteld .

Inleiding:
De Stichting Monstersche Sluis heeft enige jaren geleden het initiatief genomen om de Monstersche Sluis weer in ere te herstellen en deze weer als schutsluis te laten functioneren. Zoals eerder
aangegeven staat de gemeente positief tegenover dit particuliere initiatief om de sluis als levend monument ook in de toekomst in de binnenstad te hebben. Duidelijk is aangegeven dat de gemeente geen financiële middelen beschikbaar zal stellen maar het initiatief wel op andere manieren wil ondersteunen. Zo levert de gemeente ‘om niet’ technische bijstand aan de projectgroep van de Stichting en is zij bereid om aanvragen op subsidie of andere vormen van fondsenwerving te ondersteunen. De gemeente is voornemens op korte termijn met alle betrokken partijen te onderzoeken op welke wijze de fonds- en subsidiewerving voor de restauratie van de Monstersche Sluis kan worden geoptimaliseerd.

Het verlenen van een machtiging voor het aanvragen van een provinciale subsidie ten behoeve van het openstellen van de Monstersche Sluis is voor de gemeente echter niet mogelijk. Zoals we in onze brief van 23 mei 2016 hebben aangegeven heeft het afgeven van een dergelijke machtiging als gevolg dat wij als gemeente direct of indirect verantwoordelijk worden voor de restauratie met alle juridische en financiële gevolgen die dit met zich meebrengt. Daarnaast kan de gemeente geen machtiging verlenen omdat de gemeente formeel geen (mede) eigenaar is.

De gemeente Maassluis heeft in haar schrijven van 23 oktober 2015 aangegeven dat de gemeente en het Hoogheemraadschap van Delfland zich beiden als eigenaar beschouwen. Dat is toen gedaan met de bedoeling om de lopende discussie over het eigenaarschap niet belemmerend te laten werken op de voorbereidingen van de Stichting Monstersche Sluis. In praktijk bleek dit echter wel tot onduidelijkheid te leiden en contraproductief te werken. De gemeente heeft daarom in de afgelopen periode ambtelijk en bestuurlijk overleg gevoerd met het Hoogheemraadschap van Delfland om tot overeenstemming te komen over het feit dat het Hoogheemraadschap enig eigenaar is van de Monstersche Sluis. Wij hopen dit overleg zo snel mogelijk af te ronden. Overigens heeft het Hoogheemraadschap Delfland zich in het verleden ook altijd als eigenaar gedragen.

Los van de eigendomsvraag is het belangrijk om te constateren dat het Hoogheemraadschap van Delfland dé overheidspartij is, die verantwoordelijk is voor de bescherming van het Delflandgebied tegen het water en voor een verantwoord waterbeheer in het gebied. Zij is de partij die de kennis, verantwoordelijkheid en de bevoegdheid heeft om te beoordelen of- en onder welke voorwaarden- de sluis duurzaam opengesteld kan worden. Het Hoogheemraadschap heeft op 9 juni 2016 onder voorwaarden een watervergunning afgegeven voor het restaureren en/of vernieuwen van de vier paar sluisdeuren en voor het verwijderen van de aanwezige kleikist aan de landzijde van de schutssluis.

De gemeente is van mening dat alleen het Hoogheemraadschap van Delfland de voorwaarden kan benoemen waaronder de sluis duurzaam en veilig opengesteld kan worden, de Stichting kan machtigen om namens haar subsidie aan te vragen en aan de Stichting of een derde partij toestemming kan verlenen om onderhouds- en of restauratiewerkzaamheden aan de sluis te verrichten. Het is logisch dat het Hoogheemraadschap van Delfland als waterbeheerder en als eigenaar nadere voorwaarden zal stellen om juridische en financiële risico’s af te dekken. In het schrijven van het Hoogheemraadschap van Delfland van 27 oktober 2015 is nadrukkelijk aangegeven dat het Hoogheemraadschap van Delfland geen financiële bijdrage zal leveren aan de renovatie van de Monstersche Sluis.

Vragen:

1. U heeft eerder tegenover de stichting verklaard tezamen met het Hoogheemraadschap van Delfland eigenaar te zijn van de sluis. Welke kosten verwacht u te moeten maken voor onderhoud en beheer in de komende jaren voor de Monstersche Sluis indien deze niet wordt gerestaureerd?

De gemeente is van mening dat het Hoogheemraadschap van Delfland formeel enig eigenaar is van de sluis. De niet functionerende sluis vergt op dit moment minimale onderhoudslasten. Ambtelijk is door het Hoogheemraadschap van Delfland aangegeven dat per jaar 10.000 euro beschikbaar is voor onderhoud en dat de sluis over 10 tot 20 jaar aan een grondige restauratie toe is.

2. U spreekt in de brief aan de stichting over financiële en juridische risico’s. Kunt u een kwantitatief overzicht geven van de financiële risico’s en welke juridische risico’s de gemeente loopt bij de restauratie van de Monstersche Sluis?

Door het restaureren en in gebruik nemen van de sluis, zeker na gedeeltelijke restauratie, zijn er bouwkundige en dientengevolge financiële en juridische risico’s die er niet of nauwelijks zijn bij een gesloten, niet als zodanig functionerende sluis. Hierbij wordt gedacht aan versnelde reparatie annex restauratie, (grote) kostenoverschrijdingen bij de restauratie, andere financiële consequenties die niet zijn voorzien of worden afgedekt en aansprakelijkheidsrisico’s voor schade door wateroverlast aan woningen en winkels alsmede bedrijfsschades.

3. Welke afspraken heeft u met de Stichting gemaakt op het gebied van risico’s, onderhoud, beheer en exploitatie in de voorbereiding tijdens en na de restauratie van de Monstersche Sluis?

Met het bestuur van de Stichting Monstersche Sluis zijn door de gemeente geen afspraken gemaakt over de periode na restauratie van de sluis, noch over de restauratie zelf. Het is aan het Hoogheemraadschap van Delfland om hier nadere afspraken over te maken.

4. Waarom voorziet u een aansprakelijkheidstelling voor de gemeente als de gemeente als de stichting, als zelfstandige rechtspersoon een subsidie aanvraag doet? Het betreft op dit moment immers slechts het werven van fondsen, niet het aangaan van verplichtingen.

Subsidies worden onder voorwaarden verstrekt en hebben in eerste aanleg betrekking op de aanvrager. Indien de gemeente het bestuur van de Stichting Monstersche Sluis zou mandateren, hetgeen ook formeel niet mogelijk is, blijft de gemeente aansprakelijk voor correcte naleving van alle voorwaarden. Bij gebreken of tegenslag zonder voldoende eigen middelen van de Stichting is de gemeente verantwoordelijk voor alle gevolgen. Overigens is de subsidie aanvraag die de Stichting Monstersche Sluis heeft ingediend bij de provincie Zuid-Holland buiten behandeling gesteld omdat essentiële gegevens zoals ondermeer een sluitende begroting, een liquiditeitsplanning een start- en einddatum van het project en een specifieke verzekeringspolis niet ouder dan 5 jaar, ontbraken. Het ontbreken van een machtiging was slechts één van de ontbrekende gegevens.

5. Welke creatieve oplossingen heeft u gezocht om financiële en juridische risico’s voor de gemeente te voorkomen zonder het project te dwarsbomen, bijvoorbeeld door de machtiging af te geven onder een voorbehoud dat de gemeente niet aansprakelijk kan worden gehouden?

Het verlenen van een machtiging onder voorbehoud aan het bestuur van de Stichting Monstersche Sluis is niet mogelijk omdat de machtiging uitsluitend door de eigenaar verleend kan worden. De gemeente is bereid het bestuur behulpzaam te zijn bij het werven van fondsen door het sturen van aanbevelingsbrieven en beschikbaar stellen van het eigen netwerk.

6. De Stichting en in hun kielzog meer dan honderd vrijwilligers trekken al sinds 2009 aan dit project. Wij begrijpen van de initiatiefnemers dat er veel vertraging op het proces is ontstaan, bijvoorbeeld dat een brief van december 2014 nog steeds niet beantwoord is. Kunt u in een tijdlijn aangeven hoe dit proces is verlopen? Graag specifiek met data van gesprekken, brieven en antwoorden.

De gestelde vragen in de brief van december 2014 zijn in diverse gesprekken op onderdelen beantwoord. De vertraagde beantwoording van de brief van december 2014 kan niet tot stagnering van het project of tot vertraging in de fondsenwerving hebben geleid. In de bijlage bij deze beantwoording treft u een overzicht aan van de correspondentie naar aanleiding van de brief van december 2014.

7. Klopt het dat de provincie subsidiebudgetten heeft voor dit soort projecten, zoals de erfgoedlijnen en trekvaartroutes en dat zij zeer geïnteresseerd zijn in dit project? En gezien uw positieve grondhouding ten aanzien van de openstelling van de sluis, die u steeds in de pers uit; welke initiatieven heeft u zelfstandig ontplooid in de richting van de provincie om aanspraak te kunnen maken op deze budgetten?

Overheid en particuliere fondsen hebben subsidiemogelijkheden voor restauratie van monumenten. Van belang is dat aanvragen voldoen aan de daar aan te stellen eisen. De gemeente zal de Stichting ondersteunen bij hun onderzoek naar subsidie mogelijkheden en het verwerven van subsidies. De gemeenten Midden-Delfland, Vlaardingen en Maassluis gaan op korte termijn gezamenlijk een subsidie voor de trekvaartroute aanvragen.

8. Hoe verhoudt uw werkwijze zich tot de op 7 november 2012 ingediende en unaniem aangenomen motie ‘maatschappelijke en particuliere initiatieven’ en de door u na aandringen vanuit de raad in augustus 2014 gepresenteerde nota “participatie in Maassluis” waarin u heeft toegezegd positiever ten opzichte van maatschappelijke initiatieven te staan en meer te werken vanuit wat er wel kan?

Zoals eerder gesteld is het project Monstersche Sluis een particulier initiatief. De gemeente levert om niet technische bijstand aan de projectgroep van de Stichting. Wij verwijzen verder naar het gestelde in de inleiding en in de beantwoording van de voorgaande vragen.

9. In de brief aan de stichting stelt u dat u bereid blijft om met de stichting te onderzoeken of er andere subsidie mogelijkheden zijn en dat u positief blijft in de richting van andere partijen. Indien een subsidie verstrekker of een fondsen verstrekker onder gelijkwaardige voorwaarde een subsidie wil of  kan verstrekken, handhaaft u dan uw standpunt of bent u dan bereid een afwijzing van de machtiging te heroverwegen? Graag een toelichting.

Zoals al eerder beantwoord is de gemeente bereid om aanvragen van subsidie of andere vormen van fondsenwerving te ondersteunen. De gemeente zal op korte termijn met alle betrokken partijen bespreken op welke wijze de fonds- en subsidiewerving voor de restauratie van de Monstersche Sluis kan worden geoptimaliseerd.