Inaugurele toespraak burgemeester Edo Haan

Installatie Burgemeester Maassluis, 2-11-2015

“Hij zweeg even, wees naar de overkant, mompelde: ‘Zo langzamerhand ben ik toch overal geweest, dus ik weet nu dat de havenkom van Maassluis een unicum is op de aardkloot. Kijk nou toch, de zon koestert de toren, en altijd weer dat malle gevoel dat dit het veiligste plekje op de wereld is, terwijl de kerk nota bene in de oorlog werd geraakt door Engelse bommen”.

Commissaris van de Koning, burgemeesters, wethouders, gemeenteraadsleden, dames en heren, familie, zowel van de warme als van de koude kant: deze passage komt uit het laatste boek van Maarten ’t Hart: Magdalena. Praktisch iedereen die mij feliciteerde met mijn benoeming tot burgemeester van Maassluis, begon over Maarten ’t Hart.

Ik ken de calvinistische wereld, waar Maarten ’t Hart veelal over schrijft, goed. Mijn lagere school heette de Groen van Prinstererschool, mijn middelbare school het Ichthus-College. Namen die ook in deze stad voorkomen. De reacties na 11 mei jl. op mijn voordracht van de raad, nu bijna zes maanden geleden – een half jaar – waren hartverwarmend. Zelden zal een nieuwe burgemeester hartelijker zijn tegemoet getreden dan in Maassluis. Mijn vrouw Ruth en ik voelen ons zeer welkom. Ik zie het als een voorrecht, als een groot cadeau uw burgemeester te mogen zijn.

Het burgemeesterschap is eigenlijk wel een rare functie. Het is een ambt dat op lokaal niveau tegelijkertijd de volgende landelijke rollen vervult:
* voorzitter van de Tweede Kamer
* voorzitter van het kabinet
* minister van veiligheid
* staatshoofd
* en ombudsman
Je bent namelijk als burgemeester voorzitter van de gemeenteraad èn van het college van B&W, je gaat over de openbare orde en veiligheid, je hebt als enige een eigen ambtsketen en menigeen spreekt je aan op van alles en nog wat.

Boven de partijen

De onafhankelijke en onpartijdige positie van de burgemeester is zijn cruciale ankerpunt. De burgemeester staat boven de partijen en tussen de mensen. Je moet van niemand zijn en tegelijkertijd van iedereen. Echter de positie van de burgemeester in het lokale bestuur wordt steeds meer hybride. Enerzijds is hij een kroonbenoemde, onafhankelijke functionaris met eigen bevoegdheden. Maar anderzijds is de burgemeester ook een sterk afhankelijke, feitelijk politiek gekozen functionaris geworden, die met enige regelmaat de lokale democratie en politiek wordt ingetrokken.
Hij moet zowel lokaal als regionaal besturen, zowel vakspecialist als generalist zijn. De burgemeester moet van meerdere markten thuis zijn. Zo moet hij niet alleen de boel bij elkaar houden; hij moet ook partijen bij elkaar brengen. Dat speelt op vele terreinen. Zo wonen er in Maassluis nu zo’n 90 nationaliteiten. Van iedereen wordt gevraagd in positieve zin mee te doen aan onze lokale samenleving, zodat we echt met elkaar samen leven, samen werken, samen wonen, samen recreëren. Ik wil me daar volledig voor inzetten, samen met alle inwoners, instellingen en bedrijven van Maassluis. Ik wil een echte burgervader zijn van en voor alle Maassluizers.

Gemeenteraad

De burgemeester is voor velen het gezicht van de gemeente, zonder dat hij echt de baas is. Want de gemeenteraad is het hoofd van de gemeente. Zo is het de gemeenteraad die de profielschets vaststelt op basis waarvan de nieuwe burgemeester wordt verkozen. Het was de taak van de zogeheten Vertrouwenscommissie van de gemeenteraad, waar alle fractievoorzitters in zaten, om op basis van deze profielschets de nieuwe burgemeester voor Maassluis te selecteren.

In de profielschets stond dat Maassluis op zoek was naar een stevige burgemeester die bereid is zich meer dan 100% in te zetten voor onze mooie stad. Hij moet vooral een verbinder en netwerker zijn die contacten met de samenleving, omliggende gemeenten en regio onderhoudt èn deze contacten voor de gemeente weet te benutten.

Ik ben zeer blij dat de vertrouwenscommissie mij deze belangrijke taken toevertrouwt en ik ben dankbaar voor de unanieme steun van de commissie voor mijn benoeming. En ik dank de hele gemeenteraad voor het vertrouwen dat zij in mij uitsprak toen zij op 11 mei het advies van de Vertrouwenscommissie overnam.

Grootstedelijke problemen

De gesprekken die de Vertrouwenscommissie en ik gevoerd hebben waren buitengewoon constructief en prettig. In de Profielschets staat onder andere dat ‘Maassluis zich kenmerkt door vergaande verstedelijking en toename van de bevolkingsdiversiteit met de bijbehorende aantrekkelijkheden en problemen. De Maassluise maatschappelijke vraagstukken komen daarom overeen met die in grote steden. Onderwerpen als veiligheid en terugdringen van criminaliteit vragen permanente aandacht.’ In de gesprekken met de Vertrouwenscommissie hadden we het over deze grote-stad-problemen, waarmee Maassluis steeds meer geconfronteerd wordt en het bleek dat we op veel punten op dezelfde lijn zaten. Er was duidelijk sprake van een klik.

Uiteraard werd ik ook – al dan niet impliciet – vergeleken met de vorige burgemeester, Koos Karssen, die het gewoon goed gedaan heeft. Ik gaf aan dat ik een ander persoon ben en sommige dingen anders zal gaan doen. Ik zal zijn raad opvolgen, namelijk om mezelf te blijven.

Schaken op meerdere borden

In het tweede gesprek met de Vertrouwenscommissie bleek dat alle fractievoorzitters mijn boekje “Schaken op meerdere borden’’ gelezen hadden. [De loco-burgemeester verwees er zonet ook al naar.] De voorzitter van de Vertrouwenscommissie had namelijk zorg gedragen voor illegale kopieën. Mijn boekje bleek te werken als de langste sollicitatiebrief die ooit geschreven is. Het pakte goed uit. Een van de fractievoorzitters zei aan het begin van het tweede gesprek dat hij hoopte dat de fractievoorzitters, in de tweede druk zouden voorkomen. Toen begreep ik dat het snor zat en ontwikkelde zich wederom een goed en vrolijk gesprek [waarbij uiteraard niet gelachen werd].

Opvallend was namelijk dat de Vertrouwenscommissie en ik het er snel over eens waren dat er in het openbaar bestuur niet gelachen mag worden. Dat is dan ook vanaf morgen in het college, op het stadhuis en in de gemeenteraad verboden.

Dames en heren: Toeval bestaat niet! Op de kleuterschool noemde de juffrouw mij haantje van de hoge toren. En wat zag ik bij het ingaan van deze raadszaal? Juist, een haan afkomstig van een voormalige kerktoren!

Burgemeester Zoetermeer, Charlie Aptroot: Facebook zo 25/10, 6.56 uur: Gisteren 3e dag logeren 2 kleindochters. Naar Ballenbak en MacDonalds geweest. En vanochtend weer verschrikkelijk vroeg op. Niks wintertijd. Tja….] Hij mag zo lid worden van de Bond van uitslapers. Van harte welkom

Zo zag ik ook een foto van de nieuwe wijk Wilgenrijk op de voorpagina van de begroting 2016 van de gemeente Maassluis. [Ook de loco verwees al naar Wilgenrijk.] De foto geeft goed aan waar ons nieuw te bouwen huis komt te staan; het huis waar wij eind 2016 hopen in te trekken. Toeval bestaat niet!

Overigens is mij inmiddels gebleken dat zeer velen al weten dat ik dit weekend verhuisd ben naar onze tijdelijke woning aan de Burgemeester de Jonge Haankade. Ik had immers de vertrouwenscommissie toegezegd hier vanaf dag 1 te komen wonen.

(Ver)nieuwbouw

Ik vind Wilgenrijk een goed voorbeeld van de ambitie en daadkracht van Maassluis. De stad is na de oorlog fors uitgebreid en volgebouwd. Diverse gemeentebesturen hebben lef getoond door ingrijpend met de stad aan de gang te gaan in stedenbouwkundig opzicht. Zo is er de laatste decennia flink geherstructureerd als het gaat om de bebouwing uit de jaren vijftig en zestig, zeker als het gaat om de Burgemeesterswijk.

Nu vind ik ook wel dat een burgemeesterswijk er prima bij moet liggen. Maar dit terzijde

Langs de Nieuwe Waterweg is en wordt er met de nieuwe wijk ‘t Balkon fraai bijgebouwd. Gevolg van dit alles is dat de stad momenteel goed erbij ligt  – en dat mijn uitzicht op de Nieuwe Waterweg vanuit mijn werkkamer naar de knoppen gaat. Maar het is goed dat deze ontwikkelingen doorgaan. Zie ook de net begonnen herstructurering van de Sluispolder-West.

Maassluis is te bescheiden

Eerlijk gezegd was ik positief verrast door alles wat ik zag en las over de stad Maassluis. Want Maassluis is wel een beetje het grote geheim van de Randstad. Misschien is het iets te bescheiden.

Zo las en zag ik tot mijn genoegen dat Maassluis in no time zo’n 200 vluchtelingen gedurende 3 dagen opving. Terwijl her en der in het land dat tot gedoe leidt, stroopte Maassluis de mouwen op en ontving de vluchtelingen warmtevol. Dit onder het motto: mensen in nood helpen wij gewoon. Hier kan menige stad in het land een voorbeeld aan nemen.

Maar in het land is nauwelijks bekend wat Maassluis zoal doet. Daarom lijkt het me goed om Maassluis meer op de kaart te zetten. En daar is reden genoeg voor. Nadat ik in de zomer al stiekem het Varend Corso en het Vol-koren-Meezing-Spektakel had bezocht, hebben mijn vrouw en ik onlangs vol bewondering over de Furieade gelopen, zowel de vrijdagavond als de zaterdag. Wat een fantastisch evenement! Ik hoorde dat meer dan 50.000 mensen hiervan net als wij genoten hebben.

Laten we op die voet verder gaan. Met ambitie de sterke punten van de stad uitbouwen. De geschiedenis van meer dan vier eeuwen heeft Maassluis de prachtige historische kern met de havenkom nagelaten, inclusief de Groote Kerk uit dat citaat van Maarten ’t Hart. Maassluis heeft grote toeristische potentie, zeker ook als daar de inspirerende maritieme traditie van de sleepboten bij betrokken wordt. Daarnaast kan Maassluis ook wijzen op een bijzonder high-tech bedrijf als Lely, op de indrukwekkende stedenbouwkundige staat van dienst, op het enorme palet aan vrijwilligersorganisaties, enzovoort, enzovoort. Laten we als Maassluis minder bescheiden zijn. Zodat ook de buitenwereld doorkrijgt dat Maassluis veel meer te bieden heeft dan het stadje uit de jaren vijftig dat Maarten ’t Hart beschrijft. Laten wij vol trots tegen de rest van Nederland blijven zeggen: Ervaar Maassluis.

Toekomstvisie

Gebruik maken van je sterke punten is goed voor de economie en de werkgelegenheid, die omhoog moet. Dan is het goed om te weten waar je trots op bent, waar je naar toe wil, om een stip op de horizon te hebben. Om die stip scherp te krijgen ga ik graag aan de slag met de in de profielschets al aangekondigde nieuwe Toekomstvisie. Graag roep ik de wethouders en de gemeenteraad op om samen met de inwoners in gesprek te gaan over welke stad Maassluis over 10 jaar, in 2025, wil zijn, zowel in economisch als sociaal oogpunt.

Dames en heren. Ik was 12 jaar wethouder in een voormalig boterdorp dat nu bijna 125.000 inwoners telt. Ik kende die stad door en door. Zo wil ik ook Maassluis goed leren kennen. Ik vraag daarbij uw steun. Wilt u mij rondleiden in de stad? Wilt u mij uitnodigen, het mag ook tijdens etenstijd. Ik ben zeer benieuwd naar uw visie op de stad, naar de verhalen van de vele vrijwilligers, de verenigingen, de stichtingen, de bedrijven. Mailt u mij voor het maken van een afspraak. Mijn emailadres is burgemeester@maassluis.nl. “De burgemeester komt graag naar u toe.” Ik wil Maassluis ervaren. Ik wil snel zout in mijn aderen krijgen. Ik wil niet alleen Maassluizer worden, maar ook Sluizer.

Ik zie er naar uit om met u allen samen te werken in het belang van die prachtige eerste stad aan de Waterweg, Maassluis.

Dank voor uw aandacht.