VSP – voortgang aanvalsplan laaggeletterdheid.

Het Aanvalsplan Basisvaardigheden is op 5 november 2019 door de raad vastgesteld. In dit document van het lokale taalnetwerk het TaalfronC staan de ambities van de deelnemers verwoord. Bij het Taalfront Maassluis zijn de volgende organisaties aangesloten: de gemeente Maassluis, Bibliotheek de Plataan, Stichting Lezen en Schrijven, Taalhuis, Vluchtelingenwerk, Voedselbank, Albeda en Stroomopwaarts. De ambities en activiteiten van de samenwerkingspartners binnen het Taalfront zijn het afgelopen jaar verder vormgegeven.

Het Taalhuis richt zich op het verbeteren van de basisvaardigheden van zowel inwoners met Nederlands als tweede taal (NT2) als inwoners met Nederlands als eerste taal (NT1). Bij oprichting en in de eerste jaren werden uitsluitend taallessen en taalactiviteiten georganiseerd, maar het bleek moeilijk om ook de laaggeletterde NT1-er hiermee te bereiken de te motiveren. Sinds de komst van de aanjager basisvaardigheden weet het Taalhuis deze doelgroep te bereiken door inwoners niet aan te spreken op hun lage taalvaardigheid, maar door een ingang te bieden via computercursussen, of door aandacht te besteden aan themas als omgaan met geld of opvoeding, zogenaamde camouflage activiteiten. De taalactiviteiten zijn uitgebreid met computerlessen (o.a. Klik&Tik en Digisterker) en vervolgens zijn daar rekenlessen (verpakt als financiële vaardigheden in de cursus Slimmer omgaan met Geld) aan toegevoegd.

De basisvaardigheden (1) lezen, schrijven en spreken, (2) digitale vaardigheden en (3) reken/financiële vaardigheden zijn de afgelopen jaren in Maassluis als doorlopende leerlijnen neergezet, waarmee niet alleen NT2-ers maar vooral ook laaggeletterde NT1-ers worden bereikt. Uiteindelijk komt deelname aan één of meerdere van deze trajecten de taalvaardigheid en daarmee zelfredzaamheid van de inwoners ten goede. De thema-cursussen zijn een beproefd middel om laagtaalvaardige inwoners van Maassluis te bereiken. De educatiegelden die via gemeente Rotterdam worden ontvangen vanuit de Rijksoverheid worden gebruikt om de taal- en digilessen in te kopen.

De organisaties die aangesloten zijn bij het Taalfront hebben de volgende concrete acties ondernomen:

Gemeente Maassluis is een van de ondertekenaars van het Taalakkoord van Leren en Werken. Door in te zetten op taal geeft gemeente Maassluis als werkgever het goede voorbeeld voor andere werkgevers in Maassluis. Als dienstverlener aan de inwoners van Maassluis wordt meer gebruik gemaakt van visuele communicatievormen en is er ingezet op begrijpelijke communicatie, onder andere op de onlangs gelanceerde nieuwe website van de gemeente. De communicatie met inwoners, ondernemers en met elkaar is zoveel mogelijk op Bi-niveau. Bi is eenvoudig Nederlands, een taalniveau dat voor zo’n 95% van de bevolking te begrijpen is. Gemeente Maassluis wordt hierin ondersteund door Stichting Lezen en Schrijven.

De Bibliotheek de Plataan heeft twee doorlopende leerlijnen digivaardigheden ontwikkeld voor volwassenen. Een leerlijn voor echte beginners en een leerlijn voor inwoners die al een beetje
digivaardig zijn. De cursussen in de doorlopende leerlijnen zijn gericht op het aanleren van de digitale vaardigheden. De cursussen worden veel bezocht, nl. 533 deelnemers in 2019 en 352 deelnemers in 2020.

Kennis en ervaring over de aanpak van de Bibliotheek de Plataan, waarbij camouflage-cursussen succesvol worden aangeboden voor de laaggeletterde NT1-ers, wordt met andere bibliotheken gedeeld. De pilot van het project reken/financiële vaardigheden is geëvalueerd en heeft een vervolg gekregen. Deze doorlopende leerlijn is opgezet om laaggeletterden te bereiken, die moeite hebben verstandig om te gaan met geld.

De cursus Slimmer omgaan met Geld helpt deelnemers om kennis en vaardigheden te verkrijgen over het voeren van een gezonde financiële huishouding. Het project is deels gefinancierd
door het Fonds Schiedam Vlaardingen en de Rabobank. Daarnaast bieden Vluchtelingenwerk, de Voedselbank en Stroomopwaarts diverse taalactiviteiten/- coaching. Afhankelijk van de behoefte worden inwoners verwezen naar het aanbod. Financiële begeleiding en schuldpreventie is onderdeel van het aanbod. Alle partijen ervaren dat het moeilijk is om inwoners te motiveren en vast te houden gedurende een traject. Laaggeletterdheid/laaggecijferdheid en schulden liggen hier veelal aan ten grondslag. Alle partijen die aangesloten zijn bij het Taalfront werken
samen, zijn op de hoogte van elkaars aanbod en verwijzen indien nodig door.

Sinds maart 2020 gelden er maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan en hebben organisaties te maken met de (gedeeltelijke) lockdown. De sluiting van de Bibliotheek en de locaties van de lokaal opererende taalaanbieders Albeda, NLeducatie en Horizontaal hebben gevolgen gehad voor de continuïteit van de taallessen. Er waren gedurende een korte periode nog groepslessen mogelijk, maar het grootste deel van het jaar niet.

Zoveel als mogelijk zijn er online taallessen gegeven en indien mogelijk klassikale taallessen waarbij rekening is gehouden met de landelijke maatregelen tegen het coronavirus. Het  deelnemersaantal lag om die reden in 2020 lager dan in 2019. Een grote groep 60+ deelnemers heeft niet kunnen deelnemen aan (online) taallessen. Ondanks de beperkingen laten de resultaten van de testen zien dat 80% van de deelnemers de taalvaardigheid heeft verbeterd.
Zodra de bibliotheek weer open mag worden de taallessen ook daar weer voortgezet.

De capaciteit van het Taalhuis is door de inzet van een coördinator en een aanjager basisvaardigheden voldoende. De coördinator Taalhuis is aangesteld voor 16 uur per week en is  verantwoordelijk voor de begeleiding van zon 200 taaivrijwilligers en 600 cursisten. De coördinator draagt zorg voor activiteiten binnen het Taalhuis. De aanjager basisvaardigheden is aangesteld voor 14 uur per week en is verantwoordelijk voor de toeleiding naar het Taalhuis en het taalnetwerk (Taalfront) binnen de gemeente Maassluis. De opdracht van het Taalfront is om in 2 jaar tijd ervoor te zorgen dat tenminste 20% van de laaggeletterden in Maassluis een scholing op het gebied van taal, rekenen of digivaardigheden heeft gevolgd.

Het budget gereserveerd ten behoeve van de inzet van een coördinator en een aanjager wordt jaarlijks door het college vastgesteld met de verdeling van de subsidieplafonds. Met het vaststellen van de subsidieverdeling 2019 is ruimte ingericht voor de voortzetting van het Taalhuis. In de meerjarenraming in de begroting is een bedrag opgenomen van €48.000,- voor de inzet van een coördinator Taalhuis en een aanjager basisvaardigheden. De herijking van het subsidiebeleid en de taakstelling op het totale subsidiebudget kunnen van invloed zijn op de hoogte van dit bedrag.

Een landelijk herstelplan waar het Rijk 8,5 miljard voor heeft uitgetrokken voor 2,5 jaar voor het hele onderwijs moet zorgen dat achterstanden die leerlingen en studenten door de coronacrisis hebben opgelopen verdwijnen. Dat herstelplan voor het hele onderwijs moet voorkomen dat huidige schoolverlaters de nieuwe laaggeletterden worden. In de MVS-regio gaan de Voortgezet- en Passend Onderwijsbesturen een plan uitwerken om dit geld te benutten om achterstanden terug te dringen. Daar waar nodig vragen de schoolbesturen de gemeenten Maassluis, Vlaardingen, en Schiedam om mee te denken. In Maassluis kunnen buitenschoolse activiteiten en activiteiten in het kader van Onderwijskansenbeleid betrokken worden bij het herstelplan van de regionale schoolbesturen.