Column: Gratis

Kent u die reclame van de pepermuntgraaiende acteur en zijn maatje, die heel erg voor gratis gaan, gratis parkeren en gratis van alles meenemen van je hotelkamer? Mij is altijd geleerd, dat gratis niet bestaat. Iemand betaalt uiteindelijk de rekening.

In Hongkong blijkt democratie ook al niet gratis, je moet ervoor aan de slag, voor niets gaat de zon op (of de paraplu).

Of vergissen we ons?
Op televisie heb ik het programma “Tegenlicht” gezien over het basisinkomen. Het idee is om elke inwoner een basisinkomen te geven, waarna men zelf kan beslissen of hiernaast nog gewerkt wordt om het inkomen te vergroten. Allemaal gratis!

Gaat iedereen dan op zijn handen zitten of gaan we toch nog werken?
Uit onderzoek bij een experiment in Canada blijkt het idee wel te werken. En wat blijkt, men is blij en tevreden, men wordt creatiever, want er is meer vrije tijd. Bovendien blijkt men minder ziek te zijn en gaan dus de kosten voor de gezondheid dalen. Mensen gaan meer geld uitgeven en er zijn geen werkelozen meer. Allemaal gratis!

Waar komt het geld vandaan om dit idee te verwezenlijken?
Belastingen natuurlijk. Nederland is gelijk van zijn 650.000 werkelozen af. We hoeven niemand meer naar werk te begeleiden. Iedereen blij en helemaal gratis!

Toch is het experiment in Canada na drie jaar gestopt. Politici zouden moeten toegeven, dat al hun inspanningen om op hun manier te samenleving in te richten niet tot het gewenste resultaat zouden leiden. Het experiment ging in de doofpot. Toch blijkt het idee weer tot leven geroepen. Kan dit ook in Nederland met ons soort democratie?

Wellicht zouden we samen toch moeten nadenken over onze samenleving. Steeds meer banen worden straks ingenomen door robots die het werk beter, nauwkeuriger en langduriger kunnen doen. Moeten we er wellicht aan gaan wennen om te leven in een wereld, waarin niet meer voor iedereen werk is. Kunnen wij creatiever aan de gang. Kan Maassluis een voortrekker zijn? Hebben wij zulke politici? Er is nog genoeg te bedenken, te ontdekken én te genieten.

Misschien is nieuwsgierigheid wel een essentieel onderdeel van het nieuwe denken. En nieuwsgierig zijn is in elk geval wel echt gratis!