Ooit zag Maassluis er, wat geloven betreft, eenvoudig uit. Er waren hervormden, die kerkten in de Groote Kerk. Er waren ook gereformeerden, die kerkten in de Noorderkerk (waar nu de Immanuelkerk staat). Er was een relatief kleine katholieke parochie, en een aantal protestantse minderheden. De grote meerderheid van Maassluis was actief lid van een kerk. Dat was de norm. Niet alleen op zondag, maar de hele week – bij het boodschappen doen, op school, met je vrienden en je familie. Je merkte het overal. Vandaag de dag zitten op een goede zondag nog zo’n 2000 Maassluizers in een kerk. Dat lijkt veel, maar het is slechts zo’n 7% van de bevolking. De meerderheid van de Maassluizers is geen lid (meer) van een kerk.

Ik geloof niet dat we hierom hoeven te treuren. Sociale druk was bij de kerkgang vaak belangrijk, en die is er nu niet meer zo veel. De kerken zagen elkaar bovendien als concurrent. Tegenwoordig weten ze elkaar beter te vinden, en zijn de grootste kerken van Maassluis (hervormd en gereformeerd) zelfs gefuseerd. Dat zijn de positieve effecten van de krimp. Een goede christen moet bovendien weten wat nederigheid is. Dat kan geen kwaad.

We leven in een tijd waarin ieder voor zichzelf bepaalt wat belangrijk is en goed. Opvallend genoeg lopen verreweg de meeste mensen elkaar wel, nog steeds, klakkeloos achterna. Niet meer op weg naar de kerk, maar wel op het fietspad langs de Waterweg op een zonnige dag. Op twitter, tijdens een uitzending van om het even welke nieuwe serie of talentenjacht er nu weer trending is. Of in een willekeurig toeristenoord in Zuid Europa, waar overal enclaves van Nederlanders zijn. Kijk maar eens in een willekeurige opgeknapte burgerlijke tuin, achter één van de vele middenklasse koopwoningen van Maassluis: zie je daar niet overal hetzelfde Boeddhabeeld?

De nieuwe tijd maakt mij nieuwsgierig. Waar halen Maassluizers hun inspiratie vandaan? Van welke brokken van het geloof hebben ze afscheid genomen, en waar geloven ze nog in – ondanks de kerk? Waarmee hebben ze de kerk in hun leven vervangen, en wanneer denken ze er nog nostalgisch aan terug? Religie is overal, zeggen sommige collega’s van mij. Check maar eens hier of hier. Maar wat is religie? Maassluizers geloven met hart en ziel in hun eigen huis en tuin. In hun uitzicht op de Waterweg. In hun bedrijf, hun baan, hun voetbalclub, en hun kinderen uiteraard.

Je zou kunnen zeggen dat we geloven in de middenklasse, of in de normen en waarden daarvan. En wie droomt er nooit van promotie naar de upper class? Misschien is het aardig om daar nog eens wat mee te doen. De hedendaagse goden van Maassluis.

Martijn van Leerdam

Martijn van Leerdam

Dinsdagcolumnist voor Maassluis.nu in 2013-2014 | Dominee bij PKN Maassluis Koningshof | @DsMartijn op twitter