Column(274): Wat weinigen weten

column nr 274

[Update 15 00 : deze ochtendcolumn is geschreven voordat de terroristische aanslag in Utrecht plaatsvond, maar daardoor nog actueler voor het volkssentiment]

Tot welke verzamelingen behoor jij? Een gekke vraag voor iemand die nooit wiskunde heeft gehad of in ieder geval nooit de verzamelingenleer heeft begrepen.

Laat ik het anders formuleren. Tot welke netwerkengroepen hoor jij? Denk aan facebook groepen. Je hoort daar ongetwijfeld in meerdere netwerken en je hebt vrienden of liever mensen met gemeenschappelijke belang(stelling).  Ieder groep heeft zijn eigen kenmerken die hekjes plaatsen, die de groep afscheiden (segregeren) van de anderen. Als je dan bekijkt welke persoon in al die groepen samen met jou zit, ontdekt je dat het (vrijwel) niemand zal zijn.

Eenvoudig gesteld is dat precies hoe het in het leven is. Je deelt ideeën en denkbeelden maar er is vrijwel niemand die identiek is aan jou. Zelfs als we de hele bevolking van ons land beschouwen – en alle denkbeelden – dan vind je geen clone van jou. Je bent dus een uniek persoon. Mooi, maar het betekent ook dat jij in elk discussie nooit voor 100% een geestverwant hebt op alle terreinen. En op sommige terreinen zelfs tegenstanders. Er zijn mensen die dan gelijk over onverenigbare standpunten beginnen en afstand nemen (facebook: persoon ontvolgen). Of zij gaan zover dat zij die ander als oninteressante medestander of zelfs tegenstander zien (facebook: ontvrienden of groep verlaten).

Het laatstgenoemde valt te billijken als individuele keuze en standpunt, maar het wordt gevaarlijker als dat leidt tot de vorming van nieuwe antigroepen. Dat kan zelfs leiden tot bashen, haatzaaien of erger.

Denk je dat het zo een vaart niet loopt? Iemand uit facebookgroep “terroristen” die ook lid is van de facebookgroep “Islam” bepaalt niet dat iedereen van de facebookgroep “Islam” óók in de facebookgroep “terrorist” zit.

Toch is dat laatste de gedachtegang van velen: ze generaliseren, plakken etiketten op en soms best begrijpelijk. Zo ook als de politie een opsporingsbericht heeft en dan over Noord-Afrikaans uiterlijk spreekt, dan zie je meteen wie in zijn hoofd niet in staat om het onderscheid te maken: die gaat onmiddellijk kenmerken generaliseren en dan praten we weer over discriminatie. Grappig in deze is dat discriminatie oorspronkelijk als term voor “onderscheidende kenmerken” een neutrale term was, die nu een zwaar negatieve connotatie kreeg en doorslaat op niet expliciete bekende kenmerken.

Redeneer voortaan dus volgens de verzamelingenleer.

Een Forum stemmer heeft wellicht heel veel sympathieke eigenschappen ondanks dat je het niet met hem eens bent qua politieke keuze. Andersom geldt precies hetzelfde: je kunt het volledig eens zijn met die linkse stemmer, maar in het dagelijks leven heb je niks met haar op. Per onderwerp heb je dus mede- of tegenstanders.

Gelijkgestemden of anders gestemden. Het is de complexiteit die ieder van ons in het leven ervaart. Je staat er soms verdraaid alleen voor afhankelijk van het onderwerp en je weet niet hoeveel anders gestemden jouw “vijand” zijn. Laat je door dat besef niet weerhouden om te leven. Maak keuzes én leef. Wie zich alleen door angsten van bepaalde groepen afwendt, maakt makkelijk een verkeerde keus.

It is a segretated world after all. Dat kan zelfs een burgemeester niet proberen te ontkennen.