Column(34): De kanarie in de kolenmijn

column nr 34

De kanarie in de kolenmijn. Of moeten we zeggen lange tenen korte lontjes? Onlangs zag ik een herhaling van een reportage over antisemitisme, met bovengenoemde titel. Het begon met de kanarie die meegenomen werd vroeger in de mijnen. Als de kanarie stierf wist men: mijngas, weg wezen hier, voor we bedwelmt raken. Een waarschuwing om op te letten en die waarschuwing werd ook serieus genomen. Antisemitisme steekt helaas overal de kop weer op, ook in ons land. Het is van alle tijden, waarom vraag je je af. Waar komt die haat vandaan.

Hand in eigen boezem steken is niet makkelijk, niemand vindt kritiek leuk, zelfs als die opbouwend is bedoeld kan het steken. We willen allemaal respect, goedkeuring en een schouderklopje. Dus is het makkelijker een zondebok ergens voor aan te wijzen.

Joden zijn over het algemeen goed geïntegreerde burgers, werken hard, dwingen niemand hun geloof op, zijn ook vaak succesvol. En toch… Als u nog écht geschiedenis heeft gehad op school, kent u misschien de Dreyfus affaire nog. Frans Joodse officier die vals werd beschuldigt en de meute riep “Dood aan de Joden” En dat waren geen moslims die het riepen toen. Emile Zola nam het voor hem op in zijn open brief J`accuse!. Hij noemde de naam van de echte verrader. Dreyfus is gerehabiliteerd. 100 jaar later zelfs officieel door president Chirac op het zelfde plein waar hij ooit gedegradeerd werd.

Zola zag de kanarie sterven en kwam in actie. Na WO II gingen we het allemaal anders doen. Goede voornemens, goede bedoelingen, daar hebben we er nu ook zat van, maar het zorgt vaker voor ruzie en polarisatie dan vrede. De kanarie is dood. Tekenen genoeg aan de wand. Het is toch een beetje onderduiken als je een pet over je keppeltje moet dragen, als je beter niet in bepaalde buurten kunt komen voor je veiligheid … in de 21e eeuw! Je krijgt geen vrede door je mond te houden. Als men dreiging voelt. Er komen veel mensen binnen uit landen waar men opgevoed wordt om Joden te haten en te verdelgen. Dan is het niet zo raar dat ze dat geloven. Ga in gesprek, want vaak weten ze niet eens waarom. Dus niet je kop in het zand steken.

Het wij en zij gevoel neemt steeds ergere vormen aan, in de politiek, bij bedrijven, geloven. In een land waar je dagelijks op elkaars lip zit, ontstaat er daardoor misschien wel extra groeiende irritatie.

Versplintering. Wie niet voor ons is, is tegen ons en geweld wordt steeds “gewoner”. Mishandeling is aan de orde van de dag bij inbraak, tegen hulpverleners etc. En dan nu zelfs selectief in de keuze van terreur, bizar. Utrecht:  eerwraak, verwarde man of … ?

Moord is moord, basta finito. Onafhankelijke nieuwsgaring, bestaat het nog? De selectieve media aandacht voor Nieuw-Zeeland.

Zijn de doden daar belangrijker dan al die christenen die in kerken in Afrika bv worden afgeslacht? Of belangrijker dan de moslims die door andere moslims in Egypte zijn vermoord?

De omvang van het bloedbad lijkt ook geen invloed te hebben. Wat is het onderscheidende element? De nabijheid dus ook niet. Gaat het erom om de dader te gebruiken voor eigen (politieke) ideologische ideëen? Hmmm, it crosses my mind sometimes.

Christchurch gebruikt om Thierry en Geert te bashen. De Utrechtse moordenaar, we gaan het meemaken, wordt die ont-ideologiseerd? Zodat hij past in een bepaalde framing? Als gek, als crimineel? Vele kanaries hebben zich schor geschreeuwd en zijn ervoor gestorven, ik hoef ze niet te noemen want we weten allemaal wie het zijn.

Denk ook aan het “inlijven”. Witte Pieten en een zwarte Sint, al weten we dat dat historisch onjuist is. Ook Jezus is dat overkomen. Hoe zag hij er hoogst waarschijnlijk uit? Kefah Allush, een Palestijn, ging op zoek naar de real Jezus van Nazareth. Wel, als je kijkt naar de mensen die in Zijn tijd daar leefden, zal hij eruit hebben gezien als de hedendaagse Iraakse Joden. Daar zijn wetenschappelijke bewijzen voor. Joan Tayler heeft zelfs DNA onderzocht van Joden en Palestijnen.

Joden en Palestijnen delen zelfs veel DNA. Broedervolken. Verrassend? Eigenlijk niet toch?

In gesprek blijven? Maar men sluit steeds vaker uit! Zelfs bij voorbaat al. Ik kijk en luister heel graag naar mensen met een open mind en een open hart. Het zou heel goed zijn mensen als Kefah Allush, Sinan Can, (een soefi, geen dogma´s maar de intenties van de mens zijn belangrijk) een praatshow krijgen op tv. Mannen met meer ballen dan de kerstboom!

Ik heb beide mannen in mijn hart gesloten. Erg indrukwekkend vond ik de documentaire van Sinan Can en Ara Halici, bloedbroeders. Turk en Armenier. Het zijn verstikkende tijden, sommigen vergelijken het met de jaren dertig van de vorige eeuw. Velen willen of gaan weg Maar ook veel ouderen, naar Spanje of Portugal en niet alleen voor de zon. Je kunt nu nog weg.

Veel mensen zonder werk en dan gaat men weer op zoek naar een zondebok. Vertrouwen heeft men niet meer, zoals de mijnwerkers wel hadden in hun kanarie. Tegenwoordig probeert men zelfs de kanarie op voorhand dood te slaan, je mag niet waarschuwen. De mens op 1 en niet allen over 1 kam scheren. Hoop doet leven.

Zoals de Marokkaanse vader in Urk, zei: “Onder Marokkanen zitten ook klootzakken.” Precies. Er zitten overal klootzakken. Nog zo´n kanjer, in tegenstelling tot Nasrdin en Elfie Tromp. Haatzaaien mag niet hier toch? De wens dat een dorp maar moet verzuipen vind ik minstens zo erg, zo niet erger dan minder minder. En ook al zakt de moed me regelmatig in de schoenen, en voel ik mij als een roepende in de woestijn, blijf ik mijn droom behouden.

Wat zou ik graag Kefah en Sinan eens uitnodigen voor een interview, in Maassluis.