Column: Kijken versus zien

Toen ik eind 2007 mijn eerste dichtbundel publiceerde samen met een bevriend kunstenaar/fotograaf hadden we de mogelijkheid om een kort dankwoord te schrijven in de bundel. De fotograaf schreef toen ander andere in dankwoord aan een oud docent kunstgeschiedenis: “…die mij het verschil tussen zien en kijken leerde”.

Ik moest daar aan denken toen ik afgelopen week naar een kort programma over fotograaf Hans Aarsman keek op televisie met de titel ‘De Hans Aarsman projectie’. In dat programma had Hans het over het verschil tussen kijken en zien. “Iedereen kan kijken maar weinig mensen zien” was zijn stelling en toen ik daar over na zat te denken besefte ik dat hij gelijk had.

Elke dag worden we geconfronteerd met vele beelden, foto’s, televisieprogramma’s, filmpjes op de social media, kranten en tijdschriften en ga zo maar door. We worden overstelpt door visuele prikkels. Door de hoeveelheid visuele prikkels en door al die prikkels tot ons te nemen zijn we bijna verleerd stil te staan bij waar we nu eigenlijk naar kijken en wat we dus eigenlijk zien. Het begrip van waar we naar kijken, zeg maar.

Het leuke van dit programma vond ik dat ik in de dagen daarna de krant anders las, mijn Facebooktijdlijn anders bekeek en zelfs thuis en op het werk met andere ogen de dingen bekeek. Ineens zie je veel meer details waar je anders overheenhad gekeken. Ineens vallen dingen op die je normaal gezien nooit waren opgevallen. Zien door beter te kijken. Naar foto’s, uitzichten, dingen en vooral ook mensen.

Ik heb me ooit lang geleden aangewend, als ik met iemand praat deze recht in de ogen te kijken. Dat blijf ik doen maar nu gun ik mezelf ook de mogelijkheid om verder te kijken, te zien waar ik naar kijk, naar de vorm van een gezicht, naar haar, oren, hoe iemand lacht. Op die manier ontdek je zelfs bij mensen die je al heel lang kent nog nieuwe dingen.

Ik kan het je aanraden om eens verder te kijken en te gaan zien.
Er gaat een wereld voor je open.