Column(150): Opvoeding is een kunst

Afgelopen weekend was er een behoorlijk incident tijdens de voetbalwedstrijd Ajax- Feijenoord. Het hele gebeuren zal vast niet aan u voorbij zijn gegaan. Er werd vanaf de tribune een aansteker het veld op gegooid, een speler werd geraakt en raakte gewond. Iedereen sprak er schande van. Mensen zijn verontwaardigd, mensen zijn boos en niemand begrijpt hoe iemand tot zo`n daad kan komen. “Dat is toch niet normaal?” heb ik de afgelopen dagen vaak voorbij horen komen.

Ik betrap me er steeds vaker op, de gedachte “dat is toch niet normaal?”

Ik stond gisteren in het Kruidvat en had mijn boodschappen afgerekend. Terwijl ik de spullen in mijn tas doe, hangt de volgende klant al over mij heen met zijn betaalpas boven het pinapperaat. Ik vind het niet normaal, een gebrek aan fatsoen. “Kan je niet even wachten tot ik klaar ben?, dacht ik.

Afgelopen weekend liep ik met de kinderwagen en de hond twee meter over het fietspad om zo over te kunnen steken naar de Weverskade. Vanaf de Weverskade kwam er een scooter die mij netjes passeerde, er was geen vuiltje aan de lucht. Er was ruimte genoeg, ik was helemaal opzij gaan staan zodat de ander ook makkelijk kon passeren. De bijrijder van de scooter vond het echter nodig om mij met allerlei benamingen te verwensen. Waarom?

Ik heb geen idee maar ik dacht: “Is dat nou echt nodig?”

Onlangs was ik met het gezin naar de dierentuin, het was niet echt druk, het was slecht weer en het was ook nog eens voedertijd dus de meeste dieren waren ook binnen. Terwijl we bij de giraffen aan het kijken zijn, lopen er twee jongens van een jaar of tien constant heen en weer te rennen, te schreeuwen en het taalgebruik loog er niet om. Pa stond iets verder met een derde kindje ook naar de giraffen te kijken. Geen enkele keer werden de kinderen tot de orde geroepen. Het was oprecht zeer storend en meer mensen hadden er duidelijk last van.

Ik dacht: “Jeetje, kan je je kinderen niet vragen om wat rustiger te doen, je bent niet in de speeltuin?”

Het zijn zomaar een paar voorbeelden en ze staan niet in verhouding tot wat er gebeurde tijdens de voetbalwedstrijd en toch ook weer wel. Alles begint met fatsoensnormen. Alles begint met een beetje rekening houden met elkaar. Alles begint met je kind leren wat wel en niet acceptabel is. Maar ja als je als ouders al blij bent wanneer je zelf geen last van je kinderen hebt en je rustig op je mobiel kunt zitten. Als je als ouders niet vroeg genoeg kunt beginnen met je kinderen een mobiel en een playstation te geven en ze al vroeg voor de tv te zetten zodat je nog even “je eigen ding” kunt doen waar ben je dan ouders voor geworden?

Niet pas ingrijpen als je zelf “last” hebt van je zoon of dochter of bij de hulpverlening aan de bel trekken om na allerlei onderzoeken te concluderen dat er “van alles mis is”.

Filosoof Immanuel Kant wist het al: “Opvoeding is het grootste probleem en de moeilijkste opgave voor de mens”. Hoe voed je je kind op tot een zelfstandig volwassene die zelfsturend kan komen tot verantwoord gedrag? Kant geeft aan dat een grote uitdaging daarbij is hoe je vrijheid vormgeeft onder dwang, want geen enkele opvoeding kan zonder een stukje dwang.

Daar komt, volgens mij een heel interessante visie om de hoek kijken, want willen we als ouders niet allemaal onze kinderen op voeden zonder dwang? Is de weegschaal bij de jongvolwassenen niet een beetje doorgeslagen? Hebben we niet allemaal boter op ons hoofd? Willen we niet allemaal het onze kinderen zo naar hun zin maken en eigenlijk gemakkelijk maken dat we daar een beetje in zijn doorgeslagen? Hebben we met zijn allen niet allemaal een beetje de verantwoordelijkheid doorgeschoven naar het onderwijs of de vereniging?

Ik heb de wijsheid niet in pacht, maar ik geloof wel dat we de greep op opvoeden een beetje zijn kwijtgeraakt en het wordt tijd dat we die verantwoordelijkheid allen weer oppakken.

Allereerst de ouders maar ook opa’s en oma’s, de buurt die van oudsher een oogje in het zeil hield maar de samenleving als geheel. Misschien, heel misschien kan het tij dan een beetje gekeerd worden.