Column(33): Politiek spinnenweb

Mensen dreigen in de problemen te komen – of zijn dat al – door de stijgende prijzen van energie en voedsel. Twee eerste levensbehoeften. Toch komt het CBS met gunstige cijfers over ons inkomen in de laatste 40 jaar. Cijfertjes… Cijfermatig zal het wel kloppen dat iedereen er qua inkomsten op vooruit is gegaan, maar vergeten wordt dat het soort uitgaven dat we moeten doen heel drastisch veranderd is. Veertig jaar geleden gaven we 25 tot 30 procent van ons besteedbaar inkomen uit aan voeding, nu is dat nog maar 10 procent. Waar blijft de rest?

We kunnen niet meer leven zoals 40 jaar geleden, iedereen heeft nu minimaal een computer en een smartphone nodig om te kunnen communiceren, je bankzaken te doen, voor studie, (thuis)werken, enz. Door de huizen-crisis is wonen veel duurder geworden – áls je al een huis kunt vinden – ; daar is de laatste tijd al vaker over geschreven.

De energierekening is flink gestegen en wordt nóg hoger. Voor een deel komt dat door de hogere gasprijzen (waar andere prijzen aan gekoppeld zijn) maar het grootste deel komt door de belasting. Een jaar of 20 geleden was de verdeling van gasverbruik en belastingen op de energierekening: 55% gas – 45% belasting – nu is dat 30% gas en 70% belasting!

Ziektekosten zijn hoger geworden, méér eigen bijdragen, een kleiner pakket en sinds het eigen risico verplicht is, is dat ook steeds omhoog gegaan. Al dat geld dat wij inbrengen gaat niet alleen naar de zorg zelf. Een groot deel gaat op in het “stelsel” dat opgetuigd is sinds de nieuwe ziektekostenverzekering een feit werd. Zo veel verschillende verzekeringsmaatschappijen, tussenpersonen, zorgbureaus, administratiekantoren, enz. die hiervan betaald moeten worden…. De marktwerking is hier beslist géén zege gebleken, een eenvoudigere opzet zou serieus geld schelen voor u en mij.

Dat al die regelingen, toeslagen, privatisering en marktwerking niet goed werken mag onderhand duidelijk zijn, de regering en de uitvoerende instanties zijn vastgelopen in hun eigen spinnenweb. Tijd voor een eenvoudiger aanpak. Doe zelf iets, alleen mopperen helpt niet. Word lid van een politieke partij die het wél eerlijker en simpeler wil, spreek je volksvertegenwoordigers hierop aan.

En ondertussen “regeren” we van crisis naar crisis, landelijk maar ook op Gemeentelijk niveau. Er worden wat pleisters geplakt, maar wezenlijke verbeteringen zien we weinig.

We zitten nu middenin de energietransitie, die lang niet snel genoeg tot stand komt. De regering slaagt er – nadat ze decennia lang de boel heeft getraineerd – niet in om grote stappen te maken en de burgers te begeleiden op weg naar 100% betaalbare schone energie. Ook nu grootschalige productie van groene waterstof eindelijk vorm begint te krijgen, laat de regering – zónder de Tweede Kamer daarover in te lichten – haar oren hangen naar de lobbyisten van de grote oliebedrijven. Op deze manier geven we gewoon de aanloopkosten (10 miljard !) weg aan deze handige spelers. Dat mogen u en ik weer opbrengen en bovendien straks de hoofdprijs voor deze energie betalen.

Laten we dat gebeuren?

Het belang van méér groen, en een schonere landbouw wordt steeds urgenter. Nu horen we de regering dapper zeggen dat ze boeren gaan uitkopen. Ik vind dat de regering er beter aan zou doen (al zal dat niet in álle gevallen kunnen) de boeren te begeleiden en te steunen in het verduurzamen van hun werkwijze. Ervoor zorgen dat een boer met minder vee nog steeds een goede boterham verdient. De landbouw had al lang moeten overschakelen naar biologische productie zonder vergif en kunstmest.

Een flink aantal boeren heeft zélf die stap al gezet en dat gaat prima. Strokenteelt zorgt ervoor dat er geen kunstmatige bestrijdingsmiddelen nodig zijn en de bodem zit weer vol leven!

Mensen die met deze inslag onze stad moeten besturen? Sorry hoor – die horen daar echt niet (meer) thuis.

Als men echt wil kunnen er andere beslissingen genomen worden. Er kan ook gekeken worden hoe het goedkoper kan. Ik hoorde dat het planten van één boom de Gemeente ca. 1500 euro kost, buiten de aanschafprijs van de boom. Begin dan nu kleiner, kweek zelf de bomen op en verplaats ze op een tijdstip dat er nog geen zwaar (ingehuurd) materieel voor nodig is. Zet de kleine bomen tussen de grote, tegen de tijd dat de grote bomen weg moeten staan er al volwaardige opvolgers naast. Dit systeem kun je eindeloos herhalen. Niet minder bomen maar véél meer! Vroeger had bijna elke gemeente haar eigen gemeentekwekerij, dat was zo slecht nog niet!