Column (256): De Dokter

Er is al aardig wat over geschreven: de huisarts. Ze hebben het druk. Te druk. Zo druk zelfs dat er bij veel praktijken een patiëntenstop van toepassing is.  Je mag al blij zijn wanneer je überhaupt een huisarts hebt.

Ongeacht bij welke praktijk je zit, ze werken allemaal ongeveer hetzelfde. Wanneer je belt, loop je direct tegen een muur op. Een assistente die jou het hemd van het lijf vraagt. Allemaal om te kijken of het wel ernstig genoeg is om langs te mogen komen. Aan de ene kant logisch want zo kunnen ze een eerste inschatting maken. Maar tegelijkertijd voelt het als een kruisverhoor. Je moet bijna smeken om degene aan de andere kant van de lijn ervan te overtuigen dat het nodig is. Wanneer je geluk hebt, mag je dezelfde week nog langskomen. Heb je pech dan moet je het afwachten of word je, na overleg met de arts, teruggebeld. Waarbij het terugbellen nog weleens vergeten wordt met als resultaat dat je de volgende dag weer aan de lijn hangt.

Wacht maar af
Aan de ene kant begrijp ik het. Er is een tekort aan huisartsen. Ze hebben het allemaal druk. Zeker nu het griepseizoen begonnen is, komen ze om in het werk. Dat er dan keuzes gemaakt moeten worden, is helaas bittere noodzaak. Maar wat kunnen ze nu daadwerkelijk over de telefoon zien of horen? Zo was dat hoestje van mijn nicht waarvan de assistent zei: “iedereen hoest nu, kijk het maar aan” toch echt een longontsteking. Zoiets kun je toch ook niet beoordelen over de telefoon? Wordt er bij het beoordelen überhaupt rekening gehouden met wie er belt? Ben jij een persoon die voor elke snottebel belt? Of ben jij iemand die ze zelden of nooit horen of zien? Hoe maken ze die afweging? En hoe voorkom je dat het mis gaat?

Tot het misgaat
Want mis ging het van de week. Bij mijn moeder. Een vrouw die haar leven lang al pijn heeft maar nooit klaagt. Tot van de week. Ze kon niets meer van de pijn. En met niets bedoel ik ook echt niets. Niet lopen, zitten, staan of liggen. Met als resultaat dat ze dus ook niet meer sliep. Geen seconde. Maar toen zij belde naar de huisarts kwam ook zij niet verder dan de assistent. Een assistent die doodleuk vertelde dat “iedereen zich weleens niet lekker voelt”. Er zou overleg plaatsvinden met de huisarts en mijn moeder zou teruggebeld worden. Zoiets is slopend wanneer je zoveel pijn hebt. Weten ze dan niet dat mijn moeder geen klager is? Dat ze, over het algemeen, al meer pijn heeft dan wij zouden kunnen dragen, maar dat ze daarvoor nooit belt. Als zo iemand belt, dan neem je dat toch direct serieus? Misschien dat het daar ook misgaat. Bij het feit dat het een praktijk is en je elke keer met een andere arts te maken heeft. De tijd dat de huisarts alles van je wist is echt wel verleden tijd. Anders had ze waarschijnlijk wel mogen komen.

Boos
En ik stond hulpeloos toe te kijken. Het liefste was ik naar de praktijk gereden om die assistent over de balie te trekken. Om haar eens goed de waarheid te zeggen. Als familie moet je vanaf de zijlijn toekijken hoe degene van wie je houdt vecht tegen de pijn. Dat is slopend. Je wilt het wegnemen. Schreeuwen. Het liefst tegen de assistente die de blokkade heeft opgeworpen. Maar uiteindelijk doe je het niet want het zijn ook maar mensen die gewoon hun “werk” doen. Ondertussen probeerde ik mijn moeder ervan te overtuigen om naar de huisartsenpost te gaan. Al zou ze de rit in de auto waarschijnlijk niet eens aankunnen. Ik heb zelfs voorgesteld een ambulance te bellen. Zo slecht ging het. Maar ook dat deed ze niet. Want ze moest afwachten, dus dat deed ze.

Ziek systeem
Gelukkig was de volgende dag de assistent minder standvastig en drong de ernst blijkbaar wel door. De huisarts kwam langs. Er was inmiddels ook geen andere keus meer want mijn moeder kon echt niets meer. Eten, slapen, lopen, het ging allemaal niet meer. Gelukkig gaat het inmiddels weer goed. Althans goed, de pijn is naar een draagbaar level gegaan. Een level dat ik, in alle eerlijkheid, waarschijnlijk alsnog niet aan zou kunnen. De huisarts die de volgende dag zou bellen heeft niets laten horen, maar dat maakt voor mijn moeder niet uit. Ze kan weer een beetje bewegen, weer eten en vooral weer wat slapen. Dat is al een wereld van verschil. En ik? Ik ben opgelucht dat ze langzaam weer aan het opknappen is. Maar tegelijkertijd ben ik ook nog steeds heel boos. Boos op de assistente van de huisarts. Boos dat ze mijn moeder onnodig pijn hebben laten lijden. Maar vooral boos op het hele zorgsysteem. Een systeem van afwachten, kostenplaatjes en opgeworpen muren. Een systeem dat nog zieker is dan welke patiënt dan ook!